Τετάρτη 27 Απριλίου 2016

Virgilia D’Andrea [1888-1933]: Οι νικημένοι που δεν πεθαίνουν

 





Η Αναρχία σημαίνει την καταστροφή της μιζέριας, του μίσους, της δεισιδαιμονίας και την κατάργηση της καταπίεσης ανθρώπου από άνθρωπο· δηλαδή την κατάργηση της κυβέρνησης και του μονοπωλίου της περιουσίας.

Η ανθρώπινη ατομικότητα είναι ένας αστείρευτος και μυστηριώδης κόσμος που μπορεί να περικλείει κάθε λογής όραμα για καινούργιους ορίζοντες πολλών και διαφόρων αισθημάτων κι εκφράσεων στοργικότητας. Γι’ αυτό λοιπόν το άτομο, αυτό το ζωτικό μέρος της απέραντης συμπαντικής αρμονίας, πρέπει να ’ναι σε θέση να δώσει ελεύθερη διέξοδο στις εμπνεύσεις του, να ’χει την ευκαιρία να δοκιμάσει κάθε τρόπο που αντιλαμβάνεται ως λουσμένο στο φως και πολλά υποσχόμενο. Να ’ναι ελεύθερο να αναπτύξει τις δραστηριότητες, κλίσεις και δυνατότητές του, τις ενίοτε ανεξήγητές του δυνάμεις που νιώθει να πάλλονται εντός του, όλες τους ευμετάβλητες στον χώρο και στον χρόνο. Να αισθάνεται τον εαυτό του ως κριτή της μοίρας του και να στρέφει το τιμόνι της ύπαρξής του προς το λιμάνι που ’ναι το υπέρτατο όνειρο της ζωής του.

Οι κυβερνήσεις, οι θρησκείες, οι πατρίδες, τα ήθη, προς το δικό τους συμφέρον, όχι μόνο δεν αναγνωρίζουν κανέναν απ’ τους ατομικούς πόθους, αλλά τους παραβιάζουν και τους θυσιάζουν. Οι κυβερνήσεις καταπιέζουν το άτομο. Οι θρησκείες εμποδίζουν τις ορθολογικές του ικανότητες. Οι πατρίδες το ωθούν προς τον κατακλυσμό και τη δίνη του πολέμου. Τα ήθη το πνίγουν με επιβολές και καθήκοντα που έρχονται σε άμεση αντίθεση προς τις ανάγκες του και τις φυσικές του ροπές. Είμαστε πεπεισμένοι ότι ο άνθρωπος ποτέ δεν θα απελευθερωθεί αν είναι πνευματικά αγκυλωμένος στις προκαταλήψεις περί θεών, στα ήθη ή σε οποιαδήποτε μορφή κυριαρχίας ή καθυπόταξης. Επομένως, ο αγώνας μας είναι να τον ελευθερώσουμε απ’ αυτά τα φριχτά διανοητικά και οικονομικά δεσμά.

Εξεγειρόμαστε κατά της κοινωνίας η οποία διεκδικεί δεσποτικά το εγκληματικό δικαίωμα να ξεπαστρεύει τα μέλη της.

Ο άνθρωπος χρειάζεται ν’ αλλάξει ριζικά τις αντιλήψεις που του έχουν καρφωθεί στο μυαλό απ’ το σφυρί της συνήθειας και των αιώνων σκλαβιάς, όπως: «Χωρίς αφεντικά κανένας δεν θα δούλευε», «Χωρίς τον Θεό τίποτα δεν ευδοκιμεί» και «Χωρίς κυβέρνηση είναι αδύνατη η κοινωνική ζωή».

Οτιδήποτε όμορφο και μεγάλο κατορθώνεται χάρη στον επικίνδυνο βηματισμό της ανθρωπότητας, και πάντοτε ενάντια σε Θεό, αφέντες και κυβέρνηση.

Η φλόγα της σκέψης, η μεγαλειότητα της τέχνης, υπέροχες ανακαλύψεις, το θάρρος εφευρέσεων ανήκουν σε επαναστατικές περιόδους, όταν η ανθρωπότητα κουράζεται απ’ τις αλυσίδες των περιορισμών της και τις σπάζει, και μεθυσμένη κοντοστέκεται ν’ ανασάνει το αεράκι του απεραντότερου κι ελευθερότερου ορίζοντα.

Σε όσους υποστηρίζουν ότι θα υπάρχει διαταραχή και παραβατικότητα δίχως κυβέρνηση, νομοθεσία και καταστολή που ’ναι απαραίτητες για να τηρείται ο νόμος και να τιμωρούνται οι παραβάτες, εγώ απαντώ: Κοιτάξτε γύρω σας· δεν βλέπετε την τρομακτική διαταραχή σε κάθε πεδίο της κοινωνικής ζωής, διαταραχή που βασιλεύει παρά την Αρχή που κυβερνά και παρά τον νόμο που καταστέλλει; Δεν βλέπετε ότι η αύξηση των κανονισμών καθιστά τη νομοθεσία πιο αυστηρή, ότι το πεδίο της καταστολής επεκτείνεται, κι ότι η ανηθικότητα, η ταπείνωση, τα εγκλήματα και τα σφάλματα ολοένα και πληθαίνουν; Και το θέαμα των αδικιών, οι οποίες είναι τόσο σιχαμερές, εκτυλίσσεται ακόμη μπροστά μας, βασανίζοντας την ψυχή και τη ζωή μας.

Η ανάληψη της εξουσίας, η επαφή με αυτήν, κάθε στήριξή της, με οποιοδήποτε πρόσχημα σημαίας, περιωπής, φόρου τιμής σε κάποια οφθαλμαπάτη ή δοξασία, όποια κι αν είναι η εμφάνισή τους, όσες κι αν είναι οι επαναλαμβανόμενες, τετριμμένες φόρμουλές τους, επιφέρουν εκφυλισμό ανθρώπων, ομάδων και παρατάξεων, σε όλους τους καιρούς και τόπους. Όχι μόνο δεν πρόκειται για εναύσματα προόδου, αλλά, απεναντίας, γίνονται δυνάμεις συντηρητισμού. Και σύντομα, επειδή ο κόσμος βηματίζει απτόητος ό,τι και να κάνουν, μεταλλάσσονται σε αιτίες αντίδρασης. Η εξουσία χρησιμοποιεί το χειρότερο στον άνθρωπο και το χειρότερο αναμεταξύ ανθρώπων· εξυψώνει, ανταμείβει και παινεύει το αχρείο και δουλοπρεπές, και μισεί και τιμωρεί την προσωπική ανεξαρτησία κι αξιοπρέπεια.

Μας ρωτάνε: Πότε θα κυριαρχήσουν οι αναρχικοί;

Δεν θα κυριαρχήσουμε ποτέ. Μέχρι να ’ρθει ο καιρός (πόσο απέχει αυτός εξαρτάται απ’ το πόσο μακριά από μας βρίσκεστε) της πραγμάτωσης μιας κοινωνίας βασισμένης σε ελεύθερες εκούσιες συμφωνίες, στην οποία κανείς δεν θα μπορεί να επιβάλει τη θέλησή του σε άλλους γιατί η συσχέτιση θα είναι ελεύθερη και θα αποσκοπεί στην ανάπτυξη κι εξέλιξη και όχι στη θυσία του ατόμου, θα κρατάμε πάντοτε τη θέση μας, μαζί μ’ εκείνους που, σαν εμάς, δεν θέλουν να καταπιέζονται ή να καταπιέζουν, και θέλουν να σπρώξουνε τους καταπιεσμένους προς τα εμπρός. Θα παραμείνουμε έξω απ’ οποιαδήποτε κυβέρνηση και ενάντια σε όλες τις κυβερνήσεις για να δείξουμε σε ανθρώπους τον τρόπο προς την απελευθέρωσή τους, όταν δηλαδή πάρουν το δικό τους το καλό και την ευτυχία τους στα χέρια τους.

Μας ξαναρωτάνε: Ε τότε, δεν θα βγαίνετε μονίμως ηττημένοι;

Όχι! Απλά εμείς δεν τρέφουμε αυταπάτες ότι για να νικήσουμε θα πρέπει να πάρουμε τη θέση του ηττημένου κυριάρχου. Ακόμα κι αν η Αναρχία δεν μπορεί να πραγματωθεί σήμερα, αύριο ή ύστερα από αιώνες, το ουσιαστικό για μας είναι να βηματίσουμε προς την αναρχία σήμερα, αύριο και για πάντα. Κάθε πλήγμα ενάντια στον θεσμό της ιδιωτικής περιουσίας ή στην κυβέρνηση· κάθε ξεσκέπασμα των ψεμάτων τους· κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα που μπορούμε να πάρουμε απ’ τον έλεγχο της Αρχής· κάθε προσπάθεια ν’ ανυψώσουμε τη συνείδηση των ανθρώπων εντείνοντας το πνεύμα της πρωτοβουλίας και της αλληλεγγύης, είναι ένα βήμα προς την αναρχία.

Αυτό που χρειαζόμαστε είναι ν’ αντιδιαστέλλουμε την πραγματική πρόοδο προς ένα κλούβιο ιδεώδες, και να μην τη συγχέουμε με υποκριτικές έννομες μεταρρυθμίσεις, οι οποίες, υπό το πρόσχημα της άμεσης καλυτέρευσης, αποσπούν τους ανθρώπους από τη μάχη κατά της Αρχής και τείνουν να παραλύουν τις δραστηριότητές τους, σπέρνοντας την ελπίδα πως κάτι μπορεί να επιτευχθεί λόγω της καλοβουλίας αφεντάδων και κυβερνήσεων.

Βιρτζίλια Ντ’Αντρέα (1932)

μτφρ. από την αγγλική απόδοση


Πηγή:  https://gr-contrainfo.espiv.net/2016/04/26/virgilia-d-andrea-the-vanquished-who-do-not-die/

Πέμπτη 21 Απριλίου 2016

καλά εσύ σκοτώθηκες νωρίς (απόσπασμα)-Χρόνης Μίσσιος


[…] Έμενα κάποια φορά σ’ ενός γιατρού. Δεξιός ο άνθρωπος, αλλά δε γούσταρε και τους εθνοσωτήρες. Ήξερε ότι ήμουνα κομμουνιστής, και κάθε βράδυ που έβγαινα για δουλειά, γέμιζε από αισιοδοξία. Ε, κάποτε κανονίστηκε μια γιάφκα, και το βράδυ που θα ’φευγα από το σπίτι του, σαν αποχαιρετιστήριο, κατεβάσαμε κάνα δυο ουίσκι. Δυνατό πράμα, σε φτιάχνει στα σβέλτα. Ήμουνα, που λες, φτιαγμένος και ακοντρολάριστος, που λένε. Την ώρα που έφευγα και με χαιρέταγε, τα μάτια του στάζανε λύπη. Μου λέει, πού θα πας τώρα, ρε Φάνη — εγώ μια ζωή το ίδιο ψευδώνυμο στις παρανομίες. Όπως στεκόμασταν όρθιοι, του λέω, σοβαρά μιλάς, γιατρέ, εμένα λυπάσαι; Ξαφνιάστηκε, μα, μου λέει, φεύγεις έτσι μέσα στη νύχτα, σε κυνηγάνε θεοί και δαίμονες, σκοτώνουν, βασανίζουν, δεν έχεις σπίτι, οικογένεια, δεν έχεις όνομα... Τον κοίταξα. Έπρεπε να τον πληγώσω, δεν είχα άλλο δρόμο. Ήμουνα στριμωγμένος, αν αφηνόμουνα στην παραδοχή της λύπης, ήμουνα χαμένος, γιατί τα αντικειμενικά στοιχεία, όπως τα περιέγραψε ο γιατρός, ήτανε σωστά. Όμως είχα ανάγκη να υπερασπιστώ τη ζωή μου, την ουσία της, απέναντι και στον ίδιο τον εαυτό μου. Σοβαρά, του λέω, γιατρέ, εμένα λυπάσαι; Τα έχασε ελαφρώς. Ήταν πολύ καλός και γλυκός άνθρωπος, αλλά και παλικάρι, για να δεχτεί να κρύψει έναν παράνομο σε μια στιγμή που ούτε η μάνα σου, που λέει ο λόγος, δε σ’ έβαζε μέσα. Όπου το ραδιόφωνο ούρλιαζε ημερήσιες διαταγές, «Πας όστις φιλοξενεί άτομον μη δηλωμένον εις τας Αστυνομικάς Αρχάς, θα παραπέμπεται εις το έκτακτον στροτοδικείον...» Κοίτα να δεις, του λέω, εγώ κρατάω τη ζωή μου και τη μοίρα μου στα χέρια μου, οι επιλογές είναι δικές μου, όποτε θέλω, περνάω στη δική σου θέση. Αν τώρα κάνω ένα τηλεφώνημα στην ασφάλεια και τους πω ότι παύω να ασχολούμαι με την πολιτική, χωρίς να αποκηρύξω τίποτα και κανέναν, αύριο θα περπατάω και γώ «ελεύθερα» και «ακίνδυνα» όπως εσύ... Εσύ μπορείς να περάσεις στη δική μου θέση; Να τα παρατήσεις όλα, λεφτά, καριέρα, οικογένεια, σπίτια, να δεθείς μ’ ένα όνειρο και να το κυνηγήσεις, ν’ αγαπήσεις με πάθος τους ανθρώπους και την ελευθερία τους, να μπεις στην καρδιά της εποχής σου, και από απλός θεατής να γίνεις δημιουργός της ιστορίας; Και, να σου πω και κάτι ακόμα: είμαστε συνομήλικοι. Αν δεχτούμε ότι αυτό που λέμε ζωή δεν είναι να υπάρχεις σαν το δέντρο, δηλαδή να υπάρχεις μονάχα βιολογικά —δεν ξέρω αν χρησιμοποιώ και σωστά τους όρους, αλλά καταλαβαίνεις τί θέλω να πω— δηλαδή αν τη ζωή μπορούμε να τη μετράμε απλώς με την παραγωγή κάποιων αγαθών και κάποιων υπηρεσιών και με το να καταναλώνουμε κάποια αγαθά και κάποιες υπηρεσίες, τότε πιστεύω πως η ζωή δε θα ’ταν τίποτα άλλο, παρά μια απέραντη πλήξη. Νομίζω πως αυτό που ονομάζουμε ζωή μετριέται μονάχα με τα συναισθήματα που νιώθουμε σαν άνθρωποι, τις συγκινήσεις, τις πίκρες, τις χαρές, τις μικρές ευτυχίες, τις μικρές δυστυχίες, την επιβεβαίωση, τελικά, της ανθρώπινης ουσίας μας. Πόσες φορές στη ζωή σου ένιωσες έντονα συναισθήματα και συγκινήσεις, γιατρέ; Όταν πήρες το πτυχίο σου, όταν ερωτεύτηκες τη γυναίκα σου, όταν έκανες καριέρα, όταν γεννήθηκε η κορούλα σου... Γύρω απ’ αυτά κλείνει ο κύκλος. Εγώ, τα ίδια χρόνια, έζησα τόσο συμπυκνωμένα συναισθήματα, τόσο έντονα, που εσύ ούτε σε εκατό χρόνια της δικής σου ζωής δεν μπορείς να τα ζήσεις. Πόσες φορές έπαιξα με το θάνατο, όχι για το παιχνίδι, γιατί τότε θα μπορούσα απλώς να κάνω ένα επικίνδυνο νούμερο στο τσίρκο, αλλά συνεπαρμένος από τους μύθους μου, από τα οράματά μου, από την αγάπη μου για τη ζωή, για τον άνθρωπο και τη λευτεριά του. Πόσες φορές τόλμησα, μετρήθηκα με φοβερούς μηχανισμούς, άλλοτε νικώντας, άλλοτε χάνοντας, αλλά πάντα νιώθοντας άνθρωπος και ποτέ αντικείμενο κάποιας μοίρας. Ακόμα, γιατρέ μου, σε σχέση με σένα είμαι πολύ νέος, και να σου πω γιατί; Πράγματα που για σένα θεωρούνται δεδομένα και τα περνάς αδιάφορα, για μένα είναι μικρές και μεγάλες ευτυχίες. Τα θαύματα του κόσμου, που λένε, η όρασή μου με εφήβεια έκπληξη τα ζει και με γεμίζει συναισθήματα. Είμαι βέβαιος πως ένας περίπατος τη νύχτα στους έρημους δρόμους της πόλης, είναι για σένα κάτι πολύ συνηθισμένο, αν όχι βαρετό. Ένας περίπατος στο δάσος, ο θόρυβος της θάλασσας, ένα όμορφο δέντρο, ένα λουλούδι, το κρασί, ο έρωτας... Η επαφή σου με τα πράγματα είναι τυπική, δεν τα πλουτίζεις, δε σε πλουτίζουν, τα ξεπερνάς, δεν τα ζεις. Για μένα, κάθε πρωινό είναι μια έκπληξη, κάθε δειλινό μια νοσταλγία, κάθε νύχτα ένα μεγάλο μυστήριο, ένα ποτήρι κρασί, ένα φιλί. Αλήθεια, ποιες είναι οι επιθυμίες σου, γιατρέ; Είσαι «πετυχημένος», ό,τι επιθυμείς το έχεις, είσαι κορεσμένος, άρα γέρος, γιατί ταυτόχρονα δεν μπορείς να τα ξεφορτωθείς όλ’ αυτά. Είσαι ταξινομημένος, δεν μπορείς να πετάξεις, να μπεις στον δρόμο των συναισθημάτων, της φαντασίας, του ονείρου, της επιθυμίας, μιας νέας επαφής σου με τα πράγματα και τους ανθρώπους. Κοίτα, ψάξε λίγο, ο δρόμος σου είναι ο δρόμος που μετατρέπει τον άνθρωπο σε αντικείμενο με βιολογικές ανάγκες... Μη με λυπάσαι, σε παρακαλώ, εγώ θα είμαι πάντα με τις μειοψηφίες, έκθετος πάντα, ποτέ ένθετος. Δε θύμωσε, δεν μου είπε ότι λέω μαλακίες. Μ’ αγκάλιασε, μου είπε πως είμαστε περίεργοι άνθρωποι αλλά ωραίοι. Με φίλησε, μου έβαλε και δέκα χιλιάρικα στην τσέπη —μεγάλο ποσό για εκείνη την εποχή— και έφυγα. Το ξέρω πως είπα μεγάλα λόγια γιατί, παρ’ όλα αυτά, είμαι ένθετος, τοποθετημένος και ταξινομημένος σε άλλους μηχανισμούς, σε μιαν άλλη λογική, σε μιαν άλλη τάξη πραγμάτων. […]

[πηγή: Χρόνης Μίσσιος, …καλά, εσύ σκοτώθηκες νωρίς, Γράμματα, Αθήνα 1985, σ. 153-155]

Τετάρτη 20 Απριλίου 2016

Εκκλησίες - Βίκυ Βανίδη

Μη μου ζητάς
να παρακολουθήσω θέατρο
στους ναούς της υποκρισίας
εκεί δεν γνωρίζουν την τέχνη της
αλήθειας , ανεβάζουν
κακόγουστες παραστάσεις
με ατάλαντους ηθοποιούς
σε κίβδηλους ρόλους .
Αυτό το έργο είναι χιλιοπαιγμένο
και μου είναι βαρετό.
Οι ταξιθέτες στην είσοδο
μοιράζουν ενδοφλέβιες εξαρτήσεις,
το εισιτήριο κοστίζει
ακρωτηριασμένες αισθήσεις
και περνώντας την πύλη
μαγικά μεταμορφώνεσαι
σε χειροκροτητής.

Μη μου ζητάς
να γίνω θεατής του αρλεκίνου
που χαρίζει ανυπόστατη αγάπη.
Δεν αντέχω τα «υπερεγώ» σκηνικά
με πινελιές απόλυτης αλήθειας.
Οι αήττητοι ήρωες με κάνουν
να χλευάζω
και οι γλυκανάλατες σκηνές
που προβάλουν τον παράδεισο
του μέλλοντος μου με τρομάζουν

Άκου
οι ακρωτηριασμένοι χειροκροτητές
σου ψιθυρίζουν προσευχές :
δως μας ένα νήμα θεέ
να βγούμε από τις αγκύλες
της ηττημένης παρένθεσης

όμως
εγώ ήρθα από το μηδέν
για να ζήσω στην ηττημένη παρένθεση
μη μου ζητάς να βγω
μα δάνεισε μου
εσύ, θεέ παντοδύναμε
τα μυστικά της λέξης
αγάπη
και άσε με να ζήσω
στις πληγές αυτού του κόσμου



Τρίτη 19 Απριλίου 2016

Τα ποίηματα του Jacques Prévert συναντούν τις εικόνες των Robert and Shana ParkeHarrison

ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ
Ακούγοντας
Για κοινωνία αταξική
Αμέσως το παιδί ονειρεύεται
Τον κόσμο -σκασιαρχείο

Και με καλοσυνάτη αδιαφορία
Χαμογελάει
Σαν ο καθηγητής τού "Vive la France"
Του λέει πως είναι ο τελευταίος
Κι όταν ο ίδιος πάλι του μαθαίνει
Το Πιστεύω
Τίποτε δεν καταλαβαίνει από Θρησκευτικά
Κι απ' όλα τα μελό κηρύγματα

Καμιά δε δίνει προσοχή
Στο κήρυγμα της αρετής και της ευσέβειας
Χαμογελάει ακούγοντας
Πως και στη Γαλλική Ιστορία επίσης
Είναι τελευταίος
Και τελευταίος των τελευταίων και στην Κατήχηση
Μα θα 'πρεπε να ντρέπεσαι
Λέει ο ταπεινωτής του
Να ντρέπομαι γιατί
Λέει το παιδί
Δεν πάει πολύς καιρός
Που εσείς ο ίδιος μου είπατε
Πως οι έσχατοι θα γίνουν πρώτοι.

Περιμένω.


Μετάφραση: Γιάννης Βαρβέρης


                   

  
 ΤΑ ΘΑΥΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ

Ανάμεσα στα δόντια της παγίδας
Πόδι άσπρης αλεπούς
Κι αίμα στο χιόνι
Το αίμα της άσπρης αλεπούς
Ίχνη στο χιόνι
Ίχνη της άσπρης αλεπούς
Που φεύγει με τα τρία της πόδια
Ενώ ο ήλιος βασιλεύει
Κι η αλεπού
Ένα λαγό στα δόντια της βαστάει
Ακόμα ζωντανό.

               


 Ο ΦΑΡΟΦΥΛΑΚΑΣ ΑΓΑΠΑΕΙ ΠΟΛΥ ΤΑ ΠΟΥΛΙΑ
Χιλιάδες πουλιά πετάνε προς τα φώτα
Κατά χιλιάδες πέφτουνε τσακίζονται
Χιλιάδες τυφλωμένα και νεκρά
Πεθαίνουνε κατά χιλιάδες

Ο φαροφύλακας δεν το αντέχει
Ο φαροφύλακας αγαπάει πολύ τα πουλιά
Και τόσο το χειρότερο
Εμένα τι με νοιάζει λέει

Και σβήνει όλα τα φώτα

Από μακριά ένα καράβι φορτηγό βυθίζεται
Το φορτηγό που έρχεται από τα νησιά
Κι είναι το φορτηγό πουλιά γεμάτο
Χιλιάδες πουλιά από τα νησιά
Χιλιάδες πνιγμένα πουλιά.

           

Ο ΓΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΠΟΥΛΙ

Ένα ολόκληρο χωριό ακούει θλιμμένο
Το τραγούδι ενός πληγωμένου πουλιού
Είναι το μοναδικό πουλί του χωριού
Κι είναι ο μοναδικός γάτος του χωριού
Που το μισόφαγε
Και το πουλί σταμάτησε να τραγουδάει
Ο γάτος σταμάτησε να νιαουρίζει
Και να γλείφει τη μουσούδα του
Και το χωριό ετοιμάζει στο πουλί
Κηδεία επίσημη
Κι ο γάτος που είναι καλεσμένος
Προχωρεί πίσω από το μικρό αχυρένιο φέρετρο
Όπου είναι ξαπλωμένο το νεκρό πουλί
Το φέρετρο σηκώνει ένα μικρό κορίτσι
Το κορίτσι αυτό δε σταματά να κλαίει
Αν ήξερα πως σου 'κανα τόσο κακό
Λέει ο γάτος στο κορίτσι
Θα το είχα φάει ολόκληρο
Κι ύστερα θα 'λεγα
Πως το είδα να πετάει ψηλά να φεύγει
Μέχρι τα πέρατα της γης
Κάτω εκεί τόσο μακριά
Απ' όπου κανείς ποτέ δε γυρίζει
Ίσως τότε πονούσες λιγότερο
Έτσι απλά θα λυπόσουν μονάχα.

Ποτέ δεν πρέπει ν' αφήνουμε κάτι μισό.



                     


Η ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΑ ΕΠΟΧΗ

Εύφορη γη
Καλό παιδί η Σελήνη
Μια θάλασσα φιλόξενη
Κι ο ήλιος χαμογελαστός
Στο ρεύμα του νερού
Κορίτσια αέρινα της εποχής
Κι όλα τ' αγόρια αυτής της γης
Να κολυμπούν στην πιο βαθιά χαρά
Ούτε χειμώνας ούτε καλοκαίρι
Μήτε φθινόπωρο μήτε άνοιξη ποτέ
Μόνο καλός καιρός όλο το χρόνο
Και τα παιδιά τ' αγαπημένα του Θεού
Τον έχουν διώξει απ' τον παράδεισο της γης τους
Δεν Τον αναγνωρίζουν απ' την Εύα ή τον Αδάμ
Πήρε κι Αυτός των ομματιών του για να βρει δουλειά
Δουλειά γι' Αυτόν και για το φίδι στο εργοστάσιο
Αλλά εργοστάσιο δεν υπάρχει πια
Υπάρχει μόνο
Εύφορη γη
Καλό παιδί η Σελήνη
Μια θάλασσα φιλόξενη
Κι ο ήλιος χαμογελαστός
Έτσι ο Θεός μαζί με το ερπετό του
Μένει εκεί
Χοντρο-Αηγιάννης σαν και πριν
Ξεπερασμένος απ' τα γεγονότα.


                       


ΤΟ ΒΑΠΤΙΣΜΑ ΤΟΥ ΑΕΡΑ
Αυτός ο δρόμος
Παλιά λεγόταν οδός Λουξεμβούργου
Λόγω του κήπου.
Σήμερα λέγεται οδός Γκυνεμέρ
Προς τιμήν ενός αεροπόρου
Που σκοτώθηκε στον πόλεμο.
Όμως
Αυτός ο δρόμος
Είναι πάντα ο ίδιος κήπος
Είναι πάντα το Λουξεμβούργο
Με τις βεράντες... τ' αγάλματα.... τις στέρνες
Με τα δέντρα
Τα ζωντανά δέντρα
Και τα πουλιά
Τα ζωντανά πουλιά
Με τα παιδιά
Όλα τα ζωντανά παιδιά
Τι γυρεύει λοιπόν
Αλήθεια τι στο διάβολο γυρεύει
Ένας νεκρός αεροπόρος εδώ μέσα.




       



ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΓΙΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΟ ΧΕΙΜΩΝΑ
Μέσα στη χειμωνιάτικη νύχτα
Καλπάζει ένας ψηλός άνθρωπος άσπρος
Καλπάζει ένας ψηλός άνθρωπος άσπρος.

Είναι χιονάνθρωπος
Κι έχει μια πίπα ξύλινη στο στόμα του
Ένας ψηλός χιονάνθρωπος
Που τουρτουρίζει από το κρύο.

Και φτάνει στο χωριό
Και φτάνει στο χωριό
Βλέπει τα φώτα από μακριά
Κι αισθάνεται ασφαλέστερος.

Σ' ένα μικρό σπιτάκι
Την πόρτα δε χτυπάει και μπαίνει
Σ' ένα μικρό σπιτάκι
Την πόρτα δε χτυπάει και μπαίνει
Και για να ζεσταθεί
Και για να ζεσταθεί
Κάθεται πάνω στο κόκκινο τηγάνι
Μεμιάς λιώνει και χάνεται
Μένει μόνον η πίπα του
Πεσμένη στα νερά
Μένει μόνον η πίπα του
Και το παλιό καπέλο του...





Δευτέρα 11 Απριλίου 2016

Έχασε πολλή ανθρωπιά ετούτη η άνοιξη -Βίκυ Βανίδη



Φέτος η άνοιξη μας βρήκε απροετοίμαστους . Δεν χωράει μέσα μας ο λυρισμός της, σαν να στένεψαν τα συναισθήματα μας, ούτε και μεις χωράμε στην ευδαιμονία της, σαν να ξεχειλώσαμε από θλίψη.
Τα παιδιά δεν ανθίζουν όταν οι ρώγες των μανάδων τους τα ποτίζουν με το στυφόπικρο μελανιασμένο υγρό της απελπισία, μόνο βουλιάζουν στη λάσπη της μιζέριας .
Ματώνουν οι μέρες , βρωμάνε μουχλιασμένο αίμα οι νύχτες . Όλες οι εικόνες συντριβή , αίμα πίσω , αίμα μπροστά , παντού ματώνει η άνοιξη…
Έχασε πολλή ανθρωπιά ετούτη η άνοιξη αλλά δεν ηττήθηκε ακόμη , παλεύει γενναία να κρατήσει τις Θερμοπύλες μέχρι να συμμαχήσουν μαζί της οι άνθρωποι και να ακουστεί σαν κρότος η πολεμική ιαχή, που θα αντηχήσει στα πέρατα του κόσμου -φτάνει πια- τα παιδιά θα ανθίζουν ελεύθερα στον κόσμο



Τετάρτη 6 Απριλίου 2016

Η μαζική ψυχολογία του φασισμού - Βίλχελμ Ράιχ

 Αποσπάσματα από τον πρόλογο στην τρίτη διορθωμένη και επαυξημένη έκδοση


Διεξοδική και ευσυνείδητη θεραπευτική ασχολία με τον ανθρώπινο χαρακτήρα μ’ έχει διδάξει πως, όταν κρίνουμε τις ανθρώπινες αντιδράσεις, θα πρέπει βασικά να έχουμε υπόψη μας τρία διαφορετικά στρώματα της βιοφυσικής δομής. Όπως το έχω εξηγήσει στο βιβλίο μου Ανάλυση του χαρακτήρα, τα στρώματα τούτα της χαρακτηροδομής είναι αυτόνομα λειτουργούσες βα­θμίδες της κοινωνικής εξέλιξης. Στο επιφανειακό επίπεδο της ύπαρξής του ο μέσος άνθρωπος είναι συγκρατημένος, ευγενι­κός, συμπονετικός, υπεύθυνος και ευσυνείδητος. Δεν θα υπήρχε κοινωνική τραγωδία του ανθρώπινου ζώου, αν αυτός ο επιφανειακός φλοιός της ύπαρξης βρισκόταν σε άμεση επαφή με το βαθύ φυσικό πυρήνα. Μα η τραγωδία είναι ακριβώς ότι δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο: ο επιφανειακός φλοιός της κοινωνι­κής συνεργασίας δεν εφάπτεται με τον βαθύ βιολογικό πυρήνα του προσώπου· στηρίζεται πάνω σ’ ένα δεύτερο, διάμεσο στρώ­μα του χαρακτήρα, που απαρτίζεται από άγριες, σαδιστικές, λάγνες, αρπακτικές και ζηλόφθονες ορέξεις. Είναι το φροϋδικό «ασυνείδητο» ή τα «απωθημένα», δηλαδή, στη γλώσσα της γενε­τήσιας οικονομίας: το σύνολο απ’ όλες τις ονομαζόμενες «δευτερογενείς ορμές».

Η οργονική βιοφυσική κατόρθωσε να μας δείξει, ότι το φροϋδικό ασυνείδητο, το αντικοινωνικά στοιχείο μέσα στον άνθρωπο γεννιέται από την καταπίεση των αρχέγονων βιολογικών όρμων. Αν μέσα από το διάμεσο στρώμα της διαστροφής κατορθώσει κανείς να φτάσει στο βιολογικό θεμέλιο του ανθρώπινου ζώου, τότε ανακαλύπτει κατά κανόνα το τρίτο και βαθύτερο στρώμα, που τ’ ονομάζουμε «βιολογικό πυρήνα». Εκεί στα μύχιά του ο άνθρωπος είναι, κάτω από ευνοϊκές κοινωνικές συνθήκες, ένα τίμιο, εργατικό και συνεργατικό ζώο, που ξέρει ν’ αγαπά, αλλά και να μισεί, όταν υπάρχει βάσιμος λόγος. Μόνο που δεν μπορούμε σε καμιά περίπτωση χαρακτηραναλυτικής θερα­πείας, να φτάσουμε σήμερα σ’ εκείνο το βαθύτατο και ελπιδοφόρο στρώμα, αν δεν παραμερίσουμε πρώτα τη νόθα ψευτοκοινωνική επιφάνεια. Όταν όμως πέσει το προσωπείο της καλ­λιέργειας, δεν παρουσιάζεται απευθείας η φυσική κοινωνικό­τητα, αλλά μόνο η διαστρεβλωμένη σαδιστική πλευρά του χα­ρακτήρα.

Η ολέθρια τούτη διάρθρωση φταίει για το γεγονός, ότι κάθε φυσική κοινωνική η ερωτική παρόρμηση, που μέσ’ από το βιο­λογικό πυρήνα, θέλει να εκφραστεί ενεργά, πρέπει να διαπεράσει πρώτα το στρώμα των δευτερογενών διαστρεβλωμένων ορμών και εκεί ακριβώς ξεστρατίζει. Το παραστράτημα αυτό με­ταβάλλει τον αρχικά κοινωνικό χαρακτήρα των φυσικών ορμών, τον διαστρέφει, προκαλώντας έτσι αναγκαστικά την αναστολή κάθε γνήσιας ζωτικής εκδήλωσης.

Ας μεταφέρουμε τώρα την ανθρώπινη δομή μας στο κοινωνικό και πολιτικό πεδίο.

Εύκολα καταλαβαίνουμε, ότι οι διάφορες πολιτικές και ιδεολο­γικές ομάδες της ανθρώπινης κοινωνίας αντιστοιχούν στα διά­φορα στρώματα της ανθρώπινης χαρακτηροδομής. Φυσικά, δεν κάνουμε το λάθος της ιδεαλιστικής φιλοσοφίας, να υποθέσουμε, πως η ανθρώπινη αυτή δομή είναι δοσμένη από καταβολής και θα παραμείνει ανάλλαχτη για πάντα! Οι κοινωνικές περιστάσεις και μεταβολές διαμορφώνουν σε χαρα­κτηροδομή τις αρχέγονες βιολογικές αξιώσεις του ανθρώπου και κατόπιν η χαρακτηροδομή αναπαράγει με τη μορφή των ιδεολο­γιών την κοινωνική δομή της κοινωνίας.

Ο βιολογικός πυρήνας του ανθρώπου, ωστόσο, έχει μείνει χωρίς κοινωνική εκπροσώπηση, αφότου διαλύθηκε η αρχέγονη εργοδημοκρατική οργάνωση. Η «ατόφια» και «υψηλή» φύση του ανθρώπου, εκείνη που τον συνδέει με τον κόσμο του, μόνο στη μεγάλη τέχνη έχει βρει τη γνήσιά της έκφραση, Ιδίως στη μουσική και τη ζωγραφική. Αλλ’ ως τώρα δεν έχει επηρεάσει ουσιαστικά τη διαμόρφωση της ανθρώπινης κοινωνίας, αν με τον όρο «κοινωνία» δεν εννοούμε απλώς την καλλιέργεια, τον πολιτισμό μιας μικρής και πλούσιας ομάδας, αλλά την κοινότητα όλων των ανθρώπων.

Στα ηθικά και κοινωνικά ιδανικά του φιλελευθερισμού ξανα­βρίσκουμε τ’ αντιπροσωπευτικά γνωρίσματα του επιφανειακού φλοιού της χαρακτηροδομής, την αυτοκυριαρχία και την ανοχή. Έκδηλος σκοπός της ηθικής του φιλελευθερισμού αυτού είναι να καταπνίξει «το θηρίο μέσα στον άνθρωπο», εκείνο το διάμεσο στρώμα των «δευτερογενών ορμών», το φροϋδικό «ασυνείδητο». Η φυσική κοινωνικότητα του βαθύτατου τρίτου στρώματος, του πυρήνα, είναι άγνωστη στον φιλελεύ­θερο. Οικτίρει, και καταπολεμάει τη διαστροφή τού ανθρώπινου χαρακτήρα με ηθικούς κανόνες· όμως οι κοινωνικές κα­ταστροφές του 20ού αιώνα μάς διδάξαν ότι η τακτική αυτή δε μας οδήγησε πουθενά.

Κάθε γνήσια επανάσταση, κάθε γνήσια τέχνη και επιστήμη κατάγεται από τον φυσικό βιολογικό πυρήνα του ανθρώπου. Όμως, ούτε ο γνήσιος επαναστάτης, ούτε ο καλλιτέχνης, ούτε ο επιστήμονας έχε ως τώρα κερδίσει, οδηγήσει μάζες, η κι αν οδήγησε, δεν κατόρθωσε να τις συγκροτήσει στην περιοχή των ζωτικών τους συμφερόντων.

Αλλιώς, κι αντίθετα από το φιλελευθερισμό και τη γνήσια επανάσταση, εκδηλώνεται ο φασισμός. Εκφράζει στην ουσία του, όχι βέβαια τον επιφανειακό φλοιό, ούτε τον εσώτατο πυ­ρήνα, αλλά κυρίως εκείνο το διάμεσο στρώμα του χαρακτήρα, όπου θρασεύουν οι «δευτερογενείς ορμές».

Την εποχή που έγραψα τούτο το βιβλίο, ο φασισμός θεωρούνταν γενικά «ένα πολιτικό κόμμα», που όπως και οι άλλες «κοινωνικές ομάδες» εκπροσωπούσε οργανωμένα μια «πολιτι­κή ιδέα». Σύμφωνα μ’ αυτή τη θεωρία «το φασιστικό κόμμα έφερε το φασισμό με τη βία η με “πολιτικούς ελιγμούς”».

Αντίθετα, η ιατρική μου πείρα που αντλούσα από τη συνα­ναστροφή μου με ανθρώπους από διάφορες φυλές, θρησκείες, στρώματα, έθνη κ.λπ., με είχε διδάξει ότι ο φασισμός είναι η πολιτικά οργανωμένη έκφραση της μέσης ανθρώπινης χαρα­κτηροδομής, η οποία δε συνδέεται με ορισμένες φυλές η έθνη, ούτε με ορισμένα κόμματα, αλλ’ είναι γενική και διε­θνική. Μ’ αυτή τη χαρακτηρολογική έννοια, ο «φασισμός» είναι η τυπική συναισθηματική συμπεριφορά του καταπιεσμένου ανθρώπου της αυταρχικής κοινωνίας μας με το μηχανικό πολιτισμό της και τη μηχανοκρατική-μυστικιστική βιοθεωρία της.

Ο μηχανοκρατικά μυστικιστικός χαρακτήρας του ανθρώπου της εποχής μας δημιουργεί τα φασιστικά κόμματα κι όχι αντίστροφα.

Μια λάθος πολιτική αντίληψη είχε δημιουργήσει την εντύπωση, που επικρατεί ακόμη και σήμερα, ότι ο φασισμός είναι ιδιαίτερο εθνικό γνώρισμα των Γερμανών και των Ιαπώνων. Από την αρχική αυτή εσφαλμένη αντίληψη πη­γάζουν όλες οι άλλες λανθασμένες ερμηνείες.

Καταστροφική σκέψη κάθε γνήσιας προσπάθειας για ελευθερία είναι ότι ο φασισμός ήταν και εξακολουθεί να θεωρείται η δικτατορία μιας μικρής αντιδραστικής κλίκας. Η πεισματική εμμονή σε αυτή την πλάνη πρέπει ν’ αποδοθεί στον φόβο να παραδεχτούμε την αλήθεια: ο φασισμός είναι διεθνές φαινόμενο, που εμποτίζει σύμπασες τις κοινωνικές ομάδες όλωντων εθνών. Το συμπέρασμα αυτό βρίσκεται σε απόλυτη συμφωνία με τα παγκόσμια γεγονότα των τελευταίων δεκαπέν­τε ετών.

Οι χαρακτηραναλυτικές μου εμπειρίες με έχουν πείσει, ότι δεν υπάρχει σήμερα ζωντανός άνθρωπος που να μη «φέρει» στη δομή του τα στίγματα του φασιστικού «αισθάνεσθαι» και «σκέπτεσθαι». Ο φασισμός ως πολιτική κίνηση διαφέρει από άλλα πολιτικά κόμματα κατά τούτο: ότι τον υποστηρίζουν και τον εκ­προσωπούν ανθρώπινες μάζες.

Έχω ακέραιη την επίγνωση της ευθύνης μου γι’ αυτόν μου τον ισχυρισμό. Θα ευχόμουν, για το καλό τούτου του σπαραγμένου κόσμου, οι ταλαιπωρημένες μάζες να είχαν συνειδητο­ποιήσει εξίσου καθαρά την ευθύνη τους για το φασισμό.

Θα πρέπει να διαχωρίσουμε τη συνηθισμένη στρατο­κρατία από τον φασισμό. Η Γερμανία του Γουλιέλμου ήταν στρατοκρατούμενη, αλλ’ όχι φασιστική.

Επειδή ο φασισμός εμφανίζεται παντού και πάντοτε σαν κί­νημα στηριζόμενο σε ανθρώπινες μάζες, παρουσιάζει όλα τα γνωρίσματα και τις αντιφάσεις της χαρακτηροδομής του αγελαίου ανθρώπου: δεν είναι ο φασισμός, όπως πιστεύεται γε­νικά, ένα καθαρά αντιδραστικό κίνημα, αλλά ένα αμάλγαμα από επαναστατικές συγκινήσεις και αντιδραστικές κοινωνικές ιδέες.

Αν με τον όρο επανάσταση εννοούμε την έλλογη εξέγερση μπρος σε αφόρητες συνθήκες μέσα στους κόλπους της κοινω­νίας, την έλλογη βούληση «να φτάσουμε στη ρίζα των πραγμά­των» (η λέξη «ριζοσπαστικός» προέρχεται από τη λέξη «ρίζα») και να τα διορθώσουμε, τότε ο φασισμός δεν είναι ποτέ επαναστατικός. Μπορεί βέβαια να παρουσιάζεται με το προσω­πείο επαναστατικών συγκινήσεων. Αλλά δε θα ονομάσουμε επαναστάτη τον γιατρό που αντιμετωπίζει μια αρρώστια με υπεροπτι­κές βρισιές, αλλ’ εκείνον που ερευνά ήσυχα, θαρραλέα και ευσυνείδητα τα αίτια της αρρώστιας και τα πολεμά. Η φασιστική επαναστατικότητα προβάλλει πάντοτε εκεί που μια επαναστατική συγκίνηση ξεστρατίζει από φόβο μπρος στην αλήθεια και καταντά φαντασιοπληξία.

Ο φασισμός είναι στην καθαρή μορφή του το άθροισμα απ’ όλες τις παράλογες αντιδράσεις του μέσου ανθρώπινου χαρακτή­ρα. Στον στενοκέφαλο κοινωνιολόγο, που δεν έχει το θάρρος ν’ αναγνωρίσει τον σπουδαίο ρόλο που έχει διαδραματίσει το παράλογο στοι­χείο στην ιστορία της ανθρωπότητας, η φασιστική φυλε­τική θεωρία φαίνεται απλώς σαν ιμπεριαλιστικό συμφέρον ή, με ηπιότερη λέξη, σαν «προκατάληψη». Το ίδιο και στον ανεύθυνο αερολόγο πολιτικό. Η εξαλλοσύνη και η πλατιά διάδοση αυτών των «φυλετικών προκαταλήψεων» φανερώνει την καταγωγή τους από το παράλογο τμήμα του ανθρώ­πινου χαρακτήρα. Η φυλετική θεωρία δεν είναι δημιούργημα του φασισμού. Αντίστροφα: ο φασισμός είναι δημιούργημα του φυλετικού μίσους, και η πολιτικά οργανωμένη έκφρασή του. Συνακόλουθα, υπάρχει ένας γερμανικός, ιταλικός, ισπα­νικός, αγγλοσαξονικός, ιουδαϊκός και αραβικός φασισμός. Η φυλετική ιδεολογία είναι μια γνήσια βιοπαθητική χαρακτηρολογική έκφραση τον οργασμικά ανίκανου ανθρώπου.

Ο σαδιστικά διεστραμμένο χαρακτήρας της φυλετικής ιδεολο­γίας προδίδεται και από τη θέση που παίρνει απέναντι στη θρησκεία. Ο φασισμός υποτίθεται πως αποτελεί επιστροφή στην ειδωλολατρία και θανάσιμος εχθρός της θρη­σκείας. Κάθε άλλο! Αντίθετα μάλιστα, ο φασισμός είναι η ακραία έκφραση του θρησκευτικού μυστικισμού. Γι’ αυτό και εμφανίζεται με ασυνήθιστη κοινωνική μορφή. Ο φασισμός στηρίζει τη θρησκευτικότητα εκείνη που κατάγεται από τη σεξουαλική διαστροφή και μετατρέπει τον μαζοχιστικό χαρα­κτήρα της παλιάς πατριαρχικής θρησκείας του πάθους σε σαδιστική θρησκεία. Με λίγα λόγια μεταθέτει τη θρησκεία από το «επέκεινα» της φιλοσοφίας του πάθους στο «εγκόσμιο» της σαδιστικής σφαγής.

Η φασιστική νοοτροπία είναι η νοοτροπία του «Ανθρωπάκου», που σκλαβωμένος λαχταράει την εξουσία ενώ ταυτόχρονα επαναστατεί. Δεν είναι τυχαίο ότι όλοι οι φασιστές δικτάτορες προέρχονται από το αντιδραστικό στρώμα του ανθρωπάκου. Ο μεγαλοβιομήχανος και ο φεουδάρχης στρατοκράτης εκμεταλλεύονται για τούς δικούς τους σκοπούς αυτό το κοινωνικό δεδομένο, αφού έχει εξελιχθεί στον χώρο της καθολικής καταπίεσης των ορμών της ζωής. Με τη μορφή του φασισμού, ο μηχανιστικός, αυταρχικός πο­λιτισμός δρέπει από τον καταπιεσμένο ανθρωπάκο όλα όσα έχει σπείρει στο πέρασμα των αιώνων στις μάζες των υποδουλωμένων ανθρώπων ως μυστικισμό, στρατοκρατία και αυτοματισμό. Ο ανθρωπάκος αυτός έχει μελετήσει πολύ καλά το φέρ­σιμο του «μεγάλου ανδρός» και το αναπαράγει με παραμορ­φωμένο και αλλόκοτο τρόπο. Ο φασίστας είναι ο επιλοχίας της γιγάντιας στρατιάς του βαρύτατα αρρωστημένου βιομηχανικού μας πολιτισμού. Η πομπώδης παράσταση της υψηλής πολιτικής δεν παίζεται ατιμωρητί μπροστά στον ανθρωπάκο: ο μικρός επιλοχίας έχει ξεπεράσει σ’ όλα τα καμώματα τον ιμπεριαλιστή στρατηγό: στα εμβατήρια, στο βηματισμό της χήνας, στις διαταγές και την υπακοή, στον θανάσιμο φόβο μπρος στις ιδέες· στη διπλωματία, τη στρατηγική και τα­κτική· στις στολές και τις παρελάσεις· στις παρασημοφορίες και «τιμητικές διακρίσεις». Ο Κάιζερ Γουλιέλμος φαίνεται τιποτένιος αν τον παραβάλεις με τον Χίτλερ, τον πειναλέο γιο του δημόσιου υπάλληλου. Όταν ένας «προλετά­ριος» στρατηγός κρεμάει στο στήθος του ζερβόδεξα κι απ’ το λαρύγγι ως τον αφαλό όλα τα παράσημα του κόσμου, έχουμε μπρος μας το ζωντανό παράδειγμα του ανθρωπάκου, που δεν εννοεί να φανεί «κατώτερος» από το «γνήσιο» μεγάλο στρατηγό.

Πρέπει να έχει μελετήσει κανείς εξονυχιστικά και διεξοδικά τον χαρακτήρα του καταπιεσμένου ανθρωπάκου, να έχει δει πώς συμβαίνουν τα πράγματα πίσω από την πρόσοψη, για να καταλάβει πάνω σε ποιες δυνάμεις στηρίζεται ο φασισμός.

Όταν η αγέλη των κακοπαθημένων ανθρώπινων ζώων ξεσηκώ­θηκε εναντίον του κίβδηλου φιλελευθερισμού με τις κούφιες του ευγένειες (δεν εννοώ τον γνήσιο φιλελευθερισμό και τη γνή­σια ανοχή) τότε φανερώθηκε το στρώμα του χαρακτήρα όπου φωλιάζουν οι δευτερογενείς ορμές.

Δεν μπορούμε να εξουδετερώσουμε τον αφηνιασμένο φασίστα αν από πολιτική καιροσκοπία ψάχνουμε να τον βρούμε μόνο μέσα στο Γερμανό η τον Ιταλό, κι όχι επίσης μέσα στον Αμερικανό και τον Κινέζο· αν δεν τον αναζητήσουμε μέσα στον ίδιο τον εαυτό μας· αν δε γνωρίζουμε τους κοινωνικούς θεσμούς που τον εκκολάπτουν καθημερινά.

Μπορούμε να χτυπήσουμε αποτελεσματικά τον φασισμό μονάχα όταν τον αντιμετωπίζουμε αντικειμενικά και πρακτικά με καλοθεμελιωμένη γνώση των διεργασιών της ζωής. Κανείς δεν μπορεί να τον φτάσει στην πολιτικολογία, στους διπλωμα­τικούς ελιγμούς και τις παρελάσεις. Όμως για τα πρακτικά προ­βλήματα της ζωής δεν έχει να δώσει απάντηση καμιά, επειδή τα βλέπει όλα μέσα από τον καθρέφτη της ιδεολογίας ή με το σχήμα της εθνικής στολής.

Όταν ακούμε κάποιο φασίστα, οποιασδήποτε απόχρωσης, να βγάζει κήρυγμα για την «τιμή του έθνους» (αντί για την τιμή του ανθρώπου), για τη «σωτηρία της άγιας οικογένειας και της φυλής» (αντί της κοινωνίας και της εργαζόμενης ανθρωπότητας)· όταν φουσκώνει και κορδώνεται και ο λόγος του είναι γεμάτος συνθήματα, τότε ήρεμα και απλά ας τον ρωτήσουμε δημοσίως:

«Τι κάνεις στην πράξη για να ταΐσεις το έθνος, χωρίς να δολο­φονήσεις άλλα έθνη; Τι κάνεις ως γιατρός για να καταπολεμή­σεις τις χρόνιες αρρώστιες, τι ως παιδαγωγός για να μεγαλώσεις τη χαρά που νιώθουν τα παιδιά για τη ζωή, τι ως οικονομολόγος για να εξαλείψεις τη φτώχεια, τι ως κοινωνικός λειτουργός για ν’ ανακουφίσεις την κούραση των πολύτεκνων μητέρων, τι ως αρχιτέκτονας για να βελτιώσεις την υγιεινή της κατοικίας; Και μη φλυαρείς τώρα, αλλά δώσε μας μια συγκεκριμένη πρακτική απάντηση, ειδάλλως κλείσε το στόμα σου!»

Από το προηγούμενο προκύπτει ότι ο διεθνής φασισμός δεν θα ηττηθεί ποτέ με πολιτικούς ελιγμούς. Θα υποκύψει μόνο στην παγκόσμια φυ­σική οργάνωση της εργασίας, της αγάπης και της γνώσης.

Στην κοινωνία μας, η εργασία, η αγάπη και η γνώση δε διαθέτουν ακόμα τη δύναμη να ορίσουν τη ζωή και την ανθρώπινη ύπαρξη. Τούτες οι μεγάλες δυνάμεις της θετικής αρχής της ζωής δεν συνειδητο­ποιούν τη ρώμη τους, την αναντικατάστατη και τερά­στια σημασία τους για την υπόσταση της κοινωνίας. Γι’ αυτό βρίσκεται η ανθρώπινη κοινωνία σήμερα, ένα χρόνο μετά τη στρατιωτική ήττα του κομματικού φασισμού, πιο κοντά στο χείλος του γκρεμού. Η πτώση του πολιτισμού μας θα είναι αναπότρεπτη, αν όσοι εργάζονται, οι φυσικοί επιστήμονες όλων των ζωντανών (όχι των πεθαμένων) κλάδων της γνώσης, όλοι εκείνοι που δίνουν και παίρνουν φυσική αγάπη, δεν μπορέσουν να συνειδητοποιήσουν αρκετά γρήγορα την τερά­στια ευθύνη τους.

Η ορμή της ζωής μπορεί να υπάρξει χωρίς τον φασισμό, ο φασισμός όμως δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς την ορμή της ζωής. Είναι ο βρικόλακας, που ρουφά το αίμα της ζωής, η δολοφονική παρόρμηση που ξεχύνεται αχαλίνωτη, όταν η αγάπη ζητάει ικανοποίηση την άνοιξη.

Όποιος ξέρει τις λειτουργίες της ζωής μέσα στο ζώο, στο νιογέννητο βρέφος, αυτός που ξέρει το νόημα της αφοσίωσης στην εργασία, είτε μηχανικός είναι αυτός, είτε ερευνητής είτε καλλιτέχνης, αυτός ξέρει. Έχει πάψει πια να σκέφτεται με τις έννοιες που σπείρανε στον κόσμο μας τα κομματικά πολιτικά συστήματα. Η ορμή της ζωής δεν μπορεί «ν’ αρπάξει βίαια την εξουσία», γιατί δε θα ήξερε τι να την κάνει την εξουσία. Αυτό το συμπέρασμα σημαίνει μή­πως ότι η ορμή της ζωής θα μείνει για πάντα έκθετη, παραδομένη στον πολιτικό γκανγκστερισμό, πάντοτε το καρτερικό θύμα του, ότι ο καιροσκόπος πολιτικός θα ρουφάει πάντοτε το αίμα της; Ένα τέτοιο συμπέρασμα θα ήταν λαθεμένο.

Ως γιατρός, χρέος έχω να θεραπεύω αρρώστιες. Ως ερευνητής, ν’ αποκαλύπτω άγνωστες σχέσεις στη φύση. Αν τώρα ερχόταν ένας φαφλατάς πολιτικός για να με αναγκάσει να παρατήσω τους αρρώστους μου και να αφήσω κατά μέρος το μικροσκόπιό μου, δεν θα επέτρεπα στον εαυτό μου να αλλάξει δρόμο. Θα τον πετούσα έξω από την πόρτα, αν δεν έφευγε δηλαδή από μόνος του. Η χρήση βίας για να προστατεύσω τη δουλειά μου από τους παρείσακτους δεν εξαρτάται από μένα ή από τη δουλειά μου, αλλ’ από τον βαθμό της αναίδειας του παρείσακτου. Ας υποθέσουμε, λοιπόν, ότι όλοι όσοι εργάζονται για το καλό της ζωής μπορούν ν’ αναγνωρίσουν εγκαίρως τον πολιτικό φαφλατά. Θα κάναν ακριβώς ό,τι και εγώ. Ίσως σ’ αυτό το απλουστευμένο παράδειγμα να υπάρχει ένα είδος απάντηση στο ρώτημα πώς θ’ αμυνθεί αργά η γρήγορα η ορμή για ζωή εναντίον όσων την ενοχλούν και την καταστρέφουν.

[…]

Σήμερα έχει πια γίνει σ’ όλους φανερό πως ο φασισμός δεν είναι έργο ενός Χίτλερ ή Μουσολίνι, αλλά αποτελεί έκφραση της παράλογης δομής του αγελαίου ανθρώπου. Βλέπουμε καθαρότερα σήμερα, παρ’ ό,τι πριν από δέκα χρόνια, πως η φυλετική θεωρία είναι βιολογικός μυστικισμός. Σήμερα είμαστε περισσότερο προετοιμα­σμένοι να καταλάβουμε τον οργασμικό πόθο του ανθρώπου και γενικά ο κόσμος έχει αρχίσει να διαισθάνεται ότι ο φασιστικός μυστικισμός είναι μια διεστραμμένη λαχτάρα για οργασμό, η οποία περιορίζεται από μυστικιστικές διαστρεβλώσεις και αναστολές της φυσικής σεξουαλικότητας. Οι απόψεις της σεξουαλικής οικονομίας για τον φασισμό ισχύουν πιο πολύ σήμερα, παρά πριν από δέκα χρόνια. Αντίθετα, οι μαρξιστικές κομμα­τικές αντιλήψεις που χρησιμοποιούνται στο βιβλίο [Η μαζική ψυχολογία του φασισμού] έπρεπε να διαγραφούν εντελώς και να αντικατασταθούν από νέες.

(απόσπασμα από τον πρόλογο του βιβλίου)
ΜΑΙΝΕ, Αύγουστος 1942,
Βίλχελμ Ράιχ


Κατεβάστε εδώ ολόκληρο το βιβλίο 

Κυριακή 3 Απριλίου 2016

Καθημερνώς -Γιάννης Μιχαηλίδης

Που λες δεν έχω πολλούς φίλους ίσα -ίσα και με δυσκολία καλύπτουν την μια παλάμη μου , αυτές οι άτιμες οι ρίζες πάντα με τρελαίνουν, δεν τις αντέχω, τρέμω μη με αρπάξουν και με ακινητοποιήσουν σε δεσμούς, σε μια γαμημένη καθημερινότητα, μη με σαπίσουν σε ψεύτικη ζωή. Μια φυγή έχω πάντα έτοιμη, την ετοιμάζω με την πρώτη χειραψία, το πρώτο βλέμμα, το πρώτο στην υγειά μας . Θα μου πεις τώρα για σκέψου εκείνο το φουμάρισμα, εκείνο το μεθύσι, τις διαφωνίες ή τις συμφωνίες, τις διαφορές μας για την θεωρία του χάους και το πως επηρεάζεται η ερωτική ζωή κάποιου στη Νιγηρία από μια κουβέντα που θα πει κάποιος σε μια γλυκιά συμμορία, αυτό το καθημερνώς τέλος πάντων το σκέφτεσαι ; Όλα εδώ κρίνονται σε αυτό το καθημερνώς και τίποτα δεν του ξεφεύγει και δεν είναι ρίζες αλλά είναι ζωή . Εκεί λοιπόν στο μετερίζι που επιλέγεις να μένεις εκεί φκιάνεις το μονοπάτι σου και κάποιες φορές μένεις και κάποιες φεύγεις και όλα είναι εδώ και η γιορτή αντηχεί μέσα σου και η ζωή ανθίζει …

Καθημερνώς
Στίχοι-Μουσική: Γιάννης Μιχαηλίδης

Στις στεγνές μας τις κουβέντες
θάλασσα πλατιά ζητάω
πίνω να τη γελάσω
με πνίγει να θυμηθώ

Κι αν γουλιά-γουλιά στερεύει
ξάφνου αγριεύει και μεθάω
κύμα, μαζί της ένα
ή δάκρυ στο γιαλό

Έρημα τα βήματα μας
και τη γη μου λαχταράω
κάνω πως θα ριζώσω
με διώχνει να θυμηθώ

Βήμα-βήμα ξεμακραίνει
ξάφνου ανθίζει και γελάω
δάσος, μαζί της ένα
ή δέντρο μοναχό

Στις πνιγμένες μας ανάσες
για το αγέρι ικετεύω
και αν αναστενάζω
φεύγει να θυμηθώ

Κι αν πνοή-πνοή το χάνω
ξάφνου φυσάει και πετάω
βοριάς, μαζί του ένα
ή σύννεφο μικρό

Στα σβησμένα μάτια ψάχνω
τη φωτιά που πάντα καίει
ανάβω ένα τσιγάρο
σβήνει να θυμηθώ

Λίγο πριν αφήσει στάχτες
ξάφνου φουντώνει και ανάβω
φλόγα, μαζί της ένα
ή σπίθα στο δειλινό

Παρασκευή 7 Νοέμβρη 2003 (βράδυ)