Αποσπάσματα από τον πρόλογο στην τρίτη διορθωμένη και επαυξημένη έκδοση
Διεξοδική και ευσυνείδητη θεραπευτική ασχολία με τον ανθρώπινο χαρακτήρα μ’ έχει διδάξει πως, όταν κρίνουμε τις ανθρώπινες αντιδράσεις, θα πρέπει βασικά να έχουμε υπόψη μας τρία διαφορετικά στρώματα της βιοφυσικής δομής. Όπως το έχω εξηγήσει στο βιβλίο μου Ανάλυση του χαρακτήρα, τα στρώματα τούτα της χαρακτηροδομής είναι αυτόνομα λειτουργούσες βαθμίδες της κοινωνικής εξέλιξης. Στο επιφανειακό επίπεδο της ύπαρξής του ο μέσος άνθρωπος είναι συγκρατημένος, ευγενικός, συμπονετικός, υπεύθυνος και ευσυνείδητος. Δεν θα υπήρχε κοινωνική τραγωδία του ανθρώπινου ζώου, αν αυτός ο επιφανειακός φλοιός της ύπαρξης βρισκόταν σε άμεση επαφή με το βαθύ φυσικό πυρήνα. Μα η τραγωδία είναι ακριβώς ότι δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο: ο επιφανειακός φλοιός της κοινωνικής συνεργασίας δεν εφάπτεται με τον βαθύ βιολογικό πυρήνα του προσώπου· στηρίζεται πάνω σ’ ένα δεύτερο, διάμεσο στρώμα του χαρακτήρα, που απαρτίζεται από άγριες, σαδιστικές, λάγνες, αρπακτικές και ζηλόφθονες ορέξεις. Είναι το φροϋδικό «ασυνείδητο» ή τα «απωθημένα», δηλαδή, στη γλώσσα της γενετήσιας οικονομίας: το σύνολο απ’ όλες τις ονομαζόμενες «δευτερογενείς ορμές».
Η οργονική βιοφυσική κατόρθωσε να μας δείξει, ότι το φροϋδικό ασυνείδητο, το αντικοινωνικά στοιχείο μέσα στον άνθρωπο γεννιέται από την καταπίεση των αρχέγονων βιολογικών όρμων. Αν μέσα από το διάμεσο στρώμα της διαστροφής κατορθώσει κανείς να φτάσει στο βιολογικό θεμέλιο του ανθρώπινου ζώου, τότε ανακαλύπτει κατά κανόνα το τρίτο και βαθύτερο στρώμα, που τ’ ονομάζουμε «βιολογικό πυρήνα». Εκεί στα μύχιά του ο άνθρωπος είναι, κάτω από ευνοϊκές κοινωνικές συνθήκες, ένα τίμιο, εργατικό και συνεργατικό ζώο, που ξέρει ν’ αγαπά, αλλά και να μισεί, όταν υπάρχει βάσιμος λόγος. Μόνο που δεν μπορούμε σε καμιά περίπτωση χαρακτηραναλυτικής θεραπείας, να φτάσουμε σήμερα σ’ εκείνο το βαθύτατο και ελπιδοφόρο στρώμα, αν δεν παραμερίσουμε πρώτα τη νόθα ψευτοκοινωνική επιφάνεια. Όταν όμως πέσει το προσωπείο της καλλιέργειας, δεν παρουσιάζεται απευθείας η φυσική κοινωνικότητα, αλλά μόνο η διαστρεβλωμένη σαδιστική πλευρά του χαρακτήρα.
Η ολέθρια τούτη διάρθρωση φταίει για το γεγονός, ότι κάθε φυσική κοινωνική η ερωτική παρόρμηση, που μέσ’ από το βιολογικό πυρήνα, θέλει να εκφραστεί ενεργά, πρέπει να διαπεράσει πρώτα το στρώμα των δευτερογενών διαστρεβλωμένων ορμών και εκεί ακριβώς ξεστρατίζει. Το παραστράτημα αυτό μεταβάλλει τον αρχικά κοινωνικό χαρακτήρα των φυσικών ορμών, τον διαστρέφει, προκαλώντας έτσι αναγκαστικά την αναστολή κάθε γνήσιας ζωτικής εκδήλωσης.
Ας μεταφέρουμε τώρα την ανθρώπινη δομή μας στο κοινωνικό και πολιτικό πεδίο.
Εύκολα καταλαβαίνουμε, ότι οι διάφορες πολιτικές και ιδεολογικές ομάδες της ανθρώπινης κοινωνίας αντιστοιχούν στα διάφορα στρώματα της ανθρώπινης χαρακτηροδομής. Φυσικά, δεν κάνουμε το λάθος της ιδεαλιστικής φιλοσοφίας, να υποθέσουμε, πως η ανθρώπινη αυτή δομή είναι δοσμένη από καταβολής και θα παραμείνει ανάλλαχτη για πάντα! Οι κοινωνικές περιστάσεις και μεταβολές διαμορφώνουν σε χαρακτηροδομή τις αρχέγονες βιολογικές αξιώσεις του ανθρώπου και κατόπιν η χαρακτηροδομή αναπαράγει με τη μορφή των ιδεολογιών την κοινωνική δομή της κοινωνίας.
Ο βιολογικός πυρήνας του ανθρώπου, ωστόσο, έχει μείνει χωρίς κοινωνική εκπροσώπηση, αφότου διαλύθηκε η αρχέγονη εργοδημοκρατική οργάνωση. Η «ατόφια» και «υψηλή» φύση του ανθρώπου, εκείνη που τον συνδέει με τον κόσμο του, μόνο στη μεγάλη τέχνη έχει βρει τη γνήσιά της έκφραση, Ιδίως στη μουσική και τη ζωγραφική. Αλλ’ ως τώρα δεν έχει επηρεάσει ουσιαστικά τη διαμόρφωση της ανθρώπινης κοινωνίας, αν με τον όρο «κοινωνία» δεν εννοούμε απλώς την καλλιέργεια, τον πολιτισμό μιας μικρής και πλούσιας ομάδας, αλλά την κοινότητα όλων των ανθρώπων.
Στα ηθικά και κοινωνικά ιδανικά του φιλελευθερισμού ξαναβρίσκουμε τ’ αντιπροσωπευτικά γνωρίσματα του επιφανειακού φλοιού της χαρακτηροδομής, την αυτοκυριαρχία και την ανοχή. Έκδηλος σκοπός της ηθικής του φιλελευθερισμού αυτού είναι να καταπνίξει «το θηρίο μέσα στον άνθρωπο», εκείνο το διάμεσο στρώμα των «δευτερογενών ορμών», το φροϋδικό «ασυνείδητο». Η φυσική κοινωνικότητα του βαθύτατου τρίτου στρώματος, του πυρήνα, είναι άγνωστη στον φιλελεύθερο. Οικτίρει, και καταπολεμάει τη διαστροφή τού ανθρώπινου χαρακτήρα με ηθικούς κανόνες· όμως οι κοινωνικές καταστροφές του 20ού αιώνα μάς διδάξαν ότι η τακτική αυτή δε μας οδήγησε πουθενά.
Κάθε γνήσια επανάσταση, κάθε γνήσια τέχνη και επιστήμη κατάγεται από τον φυσικό βιολογικό πυρήνα του ανθρώπου. Όμως, ούτε ο γνήσιος επαναστάτης, ούτε ο καλλιτέχνης, ούτε ο επιστήμονας έχε ως τώρα κερδίσει, οδηγήσει μάζες, η κι αν οδήγησε, δεν κατόρθωσε να τις συγκροτήσει στην περιοχή των ζωτικών τους συμφερόντων.
Αλλιώς, κι αντίθετα από το φιλελευθερισμό και τη γνήσια επανάσταση, εκδηλώνεται ο φασισμός. Εκφράζει στην ουσία του, όχι βέβαια τον επιφανειακό φλοιό, ούτε τον εσώτατο πυρήνα, αλλά κυρίως εκείνο το διάμεσο στρώμα του χαρακτήρα, όπου θρασεύουν οι «δευτερογενείς ορμές».
Την εποχή που έγραψα τούτο το βιβλίο, ο φασισμός θεωρούνταν γενικά «ένα πολιτικό κόμμα», που όπως και οι άλλες «κοινωνικές ομάδες» εκπροσωπούσε οργανωμένα μια «πολιτική ιδέα». Σύμφωνα μ’ αυτή τη θεωρία «το φασιστικό κόμμα έφερε το φασισμό με τη βία η με “πολιτικούς ελιγμούς”».
Αντίθετα, η ιατρική μου πείρα που αντλούσα από τη συναναστροφή μου με ανθρώπους από διάφορες φυλές, θρησκείες, στρώματα, έθνη κ.λπ., με είχε διδάξει ότι ο φασισμός είναι η πολιτικά οργανωμένη έκφραση της μέσης ανθρώπινης χαρακτηροδομής, η οποία δε συνδέεται με ορισμένες φυλές η έθνη, ούτε με ορισμένα κόμματα, αλλ’ είναι γενική και διεθνική. Μ’ αυτή τη χαρακτηρολογική έννοια, ο «φασισμός» είναι η τυπική συναισθηματική συμπεριφορά του καταπιεσμένου ανθρώπου της αυταρχικής κοινωνίας μας με το μηχανικό πολιτισμό της και τη μηχανοκρατική-μυστικιστική βιοθεωρία της.
Ο μηχανοκρατικά μυστικιστικός χαρακτήρας του ανθρώπου της εποχής μας δημιουργεί τα φασιστικά κόμματα κι όχι αντίστροφα.
Μια λάθος πολιτική αντίληψη είχε δημιουργήσει την εντύπωση, που επικρατεί ακόμη και σήμερα, ότι ο φασισμός είναι ιδιαίτερο εθνικό γνώρισμα των Γερμανών και των Ιαπώνων. Από την αρχική αυτή εσφαλμένη αντίληψη πηγάζουν όλες οι άλλες λανθασμένες ερμηνείες.
Καταστροφική σκέψη κάθε γνήσιας προσπάθειας για ελευθερία είναι ότι ο φασισμός ήταν και εξακολουθεί να θεωρείται η δικτατορία μιας μικρής αντιδραστικής κλίκας. Η πεισματική εμμονή σε αυτή την πλάνη πρέπει ν’ αποδοθεί στον φόβο να παραδεχτούμε την αλήθεια: ο φασισμός είναι διεθνές φαινόμενο, που εμποτίζει σύμπασες τις κοινωνικές ομάδες όλωντων εθνών. Το συμπέρασμα αυτό βρίσκεται σε απόλυτη συμφωνία με τα παγκόσμια γεγονότα των τελευταίων δεκαπέντε ετών.
Οι χαρακτηραναλυτικές μου εμπειρίες με έχουν πείσει, ότι δεν υπάρχει σήμερα ζωντανός άνθρωπος που να μη «φέρει» στη δομή του τα στίγματα του φασιστικού «αισθάνεσθαι» και «σκέπτεσθαι». Ο φασισμός ως πολιτική κίνηση διαφέρει από άλλα πολιτικά κόμματα κατά τούτο: ότι τον υποστηρίζουν και τον εκπροσωπούν ανθρώπινες μάζες.
Έχω ακέραιη την επίγνωση της ευθύνης μου γι’ αυτόν μου τον ισχυρισμό. Θα ευχόμουν, για το καλό τούτου του σπαραγμένου κόσμου, οι ταλαιπωρημένες μάζες να είχαν συνειδητοποιήσει εξίσου καθαρά την ευθύνη τους για το φασισμό.
Θα πρέπει να διαχωρίσουμε τη συνηθισμένη στρατοκρατία από τον φασισμό. Η Γερμανία του Γουλιέλμου ήταν στρατοκρατούμενη, αλλ’ όχι φασιστική.
Επειδή ο φασισμός εμφανίζεται παντού και πάντοτε σαν κίνημα στηριζόμενο σε ανθρώπινες μάζες, παρουσιάζει όλα τα γνωρίσματα και τις αντιφάσεις της χαρακτηροδομής του αγελαίου ανθρώπου: δεν είναι ο φασισμός, όπως πιστεύεται γενικά, ένα καθαρά αντιδραστικό κίνημα, αλλά ένα αμάλγαμα από επαναστατικές συγκινήσεις και αντιδραστικές κοινωνικές ιδέες.
Αν με τον όρο επανάσταση εννοούμε την έλλογη εξέγερση μπρος σε αφόρητες συνθήκες μέσα στους κόλπους της κοινωνίας, την έλλογη βούληση «να φτάσουμε στη ρίζα των πραγμάτων» (η λέξη «ριζοσπαστικός» προέρχεται από τη λέξη «ρίζα») και να τα διορθώσουμε, τότε ο φασισμός δεν είναι ποτέ επαναστατικός. Μπορεί βέβαια να παρουσιάζεται με το προσωπείο επαναστατικών συγκινήσεων. Αλλά δε θα ονομάσουμε επαναστάτη τον γιατρό που αντιμετωπίζει μια αρρώστια με υπεροπτικές βρισιές, αλλ’ εκείνον που ερευνά ήσυχα, θαρραλέα και ευσυνείδητα τα αίτια της αρρώστιας και τα πολεμά. Η φασιστική επαναστατικότητα προβάλλει πάντοτε εκεί που μια επαναστατική συγκίνηση ξεστρατίζει από φόβο μπρος στην αλήθεια και καταντά φαντασιοπληξία.
Ο φασισμός είναι στην καθαρή μορφή του το άθροισμα απ’ όλες τις παράλογες αντιδράσεις του μέσου ανθρώπινου χαρακτήρα. Στον στενοκέφαλο κοινωνιολόγο, που δεν έχει το θάρρος ν’ αναγνωρίσει τον σπουδαίο ρόλο που έχει διαδραματίσει το παράλογο στοιχείο στην ιστορία της ανθρωπότητας, η φασιστική φυλετική θεωρία φαίνεται απλώς σαν ιμπεριαλιστικό συμφέρον ή, με ηπιότερη λέξη, σαν «προκατάληψη». Το ίδιο και στον ανεύθυνο αερολόγο πολιτικό. Η εξαλλοσύνη και η πλατιά διάδοση αυτών των «φυλετικών προκαταλήψεων» φανερώνει την καταγωγή τους από το παράλογο τμήμα του ανθρώπινου χαρακτήρα. Η φυλετική θεωρία δεν είναι δημιούργημα του φασισμού. Αντίστροφα: ο φασισμός είναι δημιούργημα του φυλετικού μίσους, και η πολιτικά οργανωμένη έκφρασή του. Συνακόλουθα, υπάρχει ένας γερμανικός, ιταλικός, ισπανικός, αγγλοσαξονικός, ιουδαϊκός και αραβικός φασισμός. Η φυλετική ιδεολογία είναι μια γνήσια βιοπαθητική χαρακτηρολογική έκφραση τον οργασμικά ανίκανου ανθρώπου.
Ο σαδιστικά διεστραμμένο χαρακτήρας της φυλετικής ιδεολογίας προδίδεται και από τη θέση που παίρνει απέναντι στη θρησκεία. Ο φασισμός υποτίθεται πως αποτελεί επιστροφή στην ειδωλολατρία και θανάσιμος εχθρός της θρησκείας. Κάθε άλλο! Αντίθετα μάλιστα, ο φασισμός είναι η ακραία έκφραση του θρησκευτικού μυστικισμού. Γι’ αυτό και εμφανίζεται με ασυνήθιστη κοινωνική μορφή. Ο φασισμός στηρίζει τη θρησκευτικότητα εκείνη που κατάγεται από τη σεξουαλική διαστροφή και μετατρέπει τον μαζοχιστικό χαρακτήρα της παλιάς πατριαρχικής θρησκείας του πάθους σε σαδιστική θρησκεία. Με λίγα λόγια μεταθέτει τη θρησκεία από το «επέκεινα» της φιλοσοφίας του πάθους στο «εγκόσμιο» της σαδιστικής σφαγής.
Η φασιστική νοοτροπία είναι η νοοτροπία του «Ανθρωπάκου», που σκλαβωμένος λαχταράει την εξουσία ενώ ταυτόχρονα επαναστατεί. Δεν είναι τυχαίο ότι όλοι οι φασιστές δικτάτορες προέρχονται από το αντιδραστικό στρώμα του ανθρωπάκου. Ο μεγαλοβιομήχανος και ο φεουδάρχης στρατοκράτης εκμεταλλεύονται για τούς δικούς τους σκοπούς αυτό το κοινωνικό δεδομένο, αφού έχει εξελιχθεί στον χώρο της καθολικής καταπίεσης των ορμών της ζωής. Με τη μορφή του φασισμού, ο μηχανιστικός, αυταρχικός πολιτισμός δρέπει από τον καταπιεσμένο ανθρωπάκο όλα όσα έχει σπείρει στο πέρασμα των αιώνων στις μάζες των υποδουλωμένων ανθρώπων ως μυστικισμό, στρατοκρατία και αυτοματισμό. Ο ανθρωπάκος αυτός έχει μελετήσει πολύ καλά το φέρσιμο του «μεγάλου ανδρός» και το αναπαράγει με παραμορφωμένο και αλλόκοτο τρόπο. Ο φασίστας είναι ο επιλοχίας της γιγάντιας στρατιάς του βαρύτατα αρρωστημένου βιομηχανικού μας πολιτισμού. Η πομπώδης παράσταση της υψηλής πολιτικής δεν παίζεται ατιμωρητί μπροστά στον ανθρωπάκο: ο μικρός επιλοχίας έχει ξεπεράσει σ’ όλα τα καμώματα τον ιμπεριαλιστή στρατηγό: στα εμβατήρια, στο βηματισμό της χήνας, στις διαταγές και την υπακοή, στον θανάσιμο φόβο μπρος στις ιδέες· στη διπλωματία, τη στρατηγική και τακτική· στις στολές και τις παρελάσεις· στις παρασημοφορίες και «τιμητικές διακρίσεις». Ο Κάιζερ Γουλιέλμος φαίνεται τιποτένιος αν τον παραβάλεις με τον Χίτλερ, τον πειναλέο γιο του δημόσιου υπάλληλου. Όταν ένας «προλετάριος» στρατηγός κρεμάει στο στήθος του ζερβόδεξα κι απ’ το λαρύγγι ως τον αφαλό όλα τα παράσημα του κόσμου, έχουμε μπρος μας το ζωντανό παράδειγμα του ανθρωπάκου, που δεν εννοεί να φανεί «κατώτερος» από το «γνήσιο» μεγάλο στρατηγό.
Πρέπει να έχει μελετήσει κανείς εξονυχιστικά και διεξοδικά τον χαρακτήρα του καταπιεσμένου ανθρωπάκου, να έχει δει πώς συμβαίνουν τα πράγματα πίσω από την πρόσοψη, για να καταλάβει πάνω σε ποιες δυνάμεις στηρίζεται ο φασισμός.
Όταν η αγέλη των κακοπαθημένων ανθρώπινων ζώων ξεσηκώθηκε εναντίον του κίβδηλου φιλελευθερισμού με τις κούφιες του ευγένειες (δεν εννοώ τον γνήσιο φιλελευθερισμό και τη γνήσια ανοχή) τότε φανερώθηκε το στρώμα του χαρακτήρα όπου φωλιάζουν οι δευτερογενείς ορμές.
Δεν μπορούμε να εξουδετερώσουμε τον αφηνιασμένο φασίστα αν από πολιτική καιροσκοπία ψάχνουμε να τον βρούμε μόνο μέσα στο Γερμανό η τον Ιταλό, κι όχι επίσης μέσα στον Αμερικανό και τον Κινέζο· αν δεν τον αναζητήσουμε μέσα στον ίδιο τον εαυτό μας· αν δε γνωρίζουμε τους κοινωνικούς θεσμούς που τον εκκολάπτουν καθημερινά.
Μπορούμε να χτυπήσουμε αποτελεσματικά τον φασισμό μονάχα όταν τον αντιμετωπίζουμε αντικειμενικά και πρακτικά με καλοθεμελιωμένη γνώση των διεργασιών της ζωής. Κανείς δεν μπορεί να τον φτάσει στην πολιτικολογία, στους διπλωματικούς ελιγμούς και τις παρελάσεις. Όμως για τα πρακτικά προβλήματα της ζωής δεν έχει να δώσει απάντηση καμιά, επειδή τα βλέπει όλα μέσα από τον καθρέφτη της ιδεολογίας ή με το σχήμα της εθνικής στολής.
Όταν ακούμε κάποιο φασίστα, οποιασδήποτε απόχρωσης, να βγάζει κήρυγμα για την «τιμή του έθνους» (αντί για την τιμή του ανθρώπου), για τη «σωτηρία της άγιας οικογένειας και της φυλής» (αντί της κοινωνίας και της εργαζόμενης ανθρωπότητας)· όταν φουσκώνει και κορδώνεται και ο λόγος του είναι γεμάτος συνθήματα, τότε ήρεμα και απλά ας τον ρωτήσουμε δημοσίως:
«Τι κάνεις στην πράξη για να ταΐσεις το έθνος, χωρίς να δολοφονήσεις άλλα έθνη; Τι κάνεις ως γιατρός για να καταπολεμήσεις τις χρόνιες αρρώστιες, τι ως παιδαγωγός για να μεγαλώσεις τη χαρά που νιώθουν τα παιδιά για τη ζωή, τι ως οικονομολόγος για να εξαλείψεις τη φτώχεια, τι ως κοινωνικός λειτουργός για ν’ ανακουφίσεις την κούραση των πολύτεκνων μητέρων, τι ως αρχιτέκτονας για να βελτιώσεις την υγιεινή της κατοικίας; Και μη φλυαρείς τώρα, αλλά δώσε μας μια συγκεκριμένη πρακτική απάντηση, ειδάλλως κλείσε το στόμα σου!»
Από το προηγούμενο προκύπτει ότι ο διεθνής φασισμός δεν θα ηττηθεί ποτέ με πολιτικούς ελιγμούς. Θα υποκύψει μόνο στην παγκόσμια φυσική οργάνωση της εργασίας, της αγάπης και της γνώσης.
Στην κοινωνία μας, η εργασία, η αγάπη και η γνώση δε διαθέτουν ακόμα τη δύναμη να ορίσουν τη ζωή και την ανθρώπινη ύπαρξη. Τούτες οι μεγάλες δυνάμεις της θετικής αρχής της ζωής δεν συνειδητοποιούν τη ρώμη τους, την αναντικατάστατη και τεράστια σημασία τους για την υπόσταση της κοινωνίας. Γι’ αυτό βρίσκεται η ανθρώπινη κοινωνία σήμερα, ένα χρόνο μετά τη στρατιωτική ήττα του κομματικού φασισμού, πιο κοντά στο χείλος του γκρεμού. Η πτώση του πολιτισμού μας θα είναι αναπότρεπτη, αν όσοι εργάζονται, οι φυσικοί επιστήμονες όλων των ζωντανών (όχι των πεθαμένων) κλάδων της γνώσης, όλοι εκείνοι που δίνουν και παίρνουν φυσική αγάπη, δεν μπορέσουν να συνειδητοποιήσουν αρκετά γρήγορα την τεράστια ευθύνη τους.
Η ορμή της ζωής μπορεί να υπάρξει χωρίς τον φασισμό, ο φασισμός όμως δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς την ορμή της ζωής. Είναι ο βρικόλακας, που ρουφά το αίμα της ζωής, η δολοφονική παρόρμηση που ξεχύνεται αχαλίνωτη, όταν η αγάπη ζητάει ικανοποίηση την άνοιξη.
Όποιος ξέρει τις λειτουργίες της ζωής μέσα στο ζώο, στο νιογέννητο βρέφος, αυτός που ξέρει το νόημα της αφοσίωσης στην εργασία, είτε μηχανικός είναι αυτός, είτε ερευνητής είτε καλλιτέχνης, αυτός ξέρει. Έχει πάψει πια να σκέφτεται με τις έννοιες που σπείρανε στον κόσμο μας τα κομματικά πολιτικά συστήματα. Η ορμή της ζωής δεν μπορεί «ν’ αρπάξει βίαια την εξουσία», γιατί δε θα ήξερε τι να την κάνει την εξουσία. Αυτό το συμπέρασμα σημαίνει μήπως ότι η ορμή της ζωής θα μείνει για πάντα έκθετη, παραδομένη στον πολιτικό γκανγκστερισμό, πάντοτε το καρτερικό θύμα του, ότι ο καιροσκόπος πολιτικός θα ρουφάει πάντοτε το αίμα της; Ένα τέτοιο συμπέρασμα θα ήταν λαθεμένο.
Ως γιατρός, χρέος έχω να θεραπεύω αρρώστιες. Ως ερευνητής, ν’ αποκαλύπτω άγνωστες σχέσεις στη φύση. Αν τώρα ερχόταν ένας φαφλατάς πολιτικός για να με αναγκάσει να παρατήσω τους αρρώστους μου και να αφήσω κατά μέρος το μικροσκόπιό μου, δεν θα επέτρεπα στον εαυτό μου να αλλάξει δρόμο. Θα τον πετούσα έξω από την πόρτα, αν δεν έφευγε δηλαδή από μόνος του. Η χρήση βίας για να προστατεύσω τη δουλειά μου από τους παρείσακτους δεν εξαρτάται από μένα ή από τη δουλειά μου, αλλ’ από τον βαθμό της αναίδειας του παρείσακτου. Ας υποθέσουμε, λοιπόν, ότι όλοι όσοι εργάζονται για το καλό της ζωής μπορούν ν’ αναγνωρίσουν εγκαίρως τον πολιτικό φαφλατά. Θα κάναν ακριβώς ό,τι και εγώ. Ίσως σ’ αυτό το απλουστευμένο παράδειγμα να υπάρχει ένα είδος απάντηση στο ρώτημα πώς θ’ αμυνθεί αργά η γρήγορα η ορμή για ζωή εναντίον όσων την ενοχλούν και την καταστρέφουν.
[…]
Σήμερα έχει πια γίνει σ’ όλους φανερό πως ο φασισμός δεν είναι έργο ενός Χίτλερ ή Μουσολίνι, αλλά αποτελεί έκφραση της παράλογης δομής του αγελαίου ανθρώπου. Βλέπουμε καθαρότερα σήμερα, παρ’ ό,τι πριν από δέκα χρόνια, πως η φυλετική θεωρία είναι βιολογικός μυστικισμός. Σήμερα είμαστε περισσότερο προετοιμασμένοι να καταλάβουμε τον οργασμικό πόθο του ανθρώπου και γενικά ο κόσμος έχει αρχίσει να διαισθάνεται ότι ο φασιστικός μυστικισμός είναι μια διεστραμμένη λαχτάρα για οργασμό, η οποία περιορίζεται από μυστικιστικές διαστρεβλώσεις και αναστολές της φυσικής σεξουαλικότητας. Οι απόψεις της σεξουαλικής οικονομίας για τον φασισμό ισχύουν πιο πολύ σήμερα, παρά πριν από δέκα χρόνια. Αντίθετα, οι μαρξιστικές κομματικές αντιλήψεις που χρησιμοποιούνται στο βιβλίο [Η μαζική ψυχολογία του φασισμού] έπρεπε να διαγραφούν εντελώς και να αντικατασταθούν από νέες.
Κατεβάστε εδώ ολόκληρο το βιβλίο
Διεξοδική και ευσυνείδητη θεραπευτική ασχολία με τον ανθρώπινο χαρακτήρα μ’ έχει διδάξει πως, όταν κρίνουμε τις ανθρώπινες αντιδράσεις, θα πρέπει βασικά να έχουμε υπόψη μας τρία διαφορετικά στρώματα της βιοφυσικής δομής. Όπως το έχω εξηγήσει στο βιβλίο μου Ανάλυση του χαρακτήρα, τα στρώματα τούτα της χαρακτηροδομής είναι αυτόνομα λειτουργούσες βαθμίδες της κοινωνικής εξέλιξης. Στο επιφανειακό επίπεδο της ύπαρξής του ο μέσος άνθρωπος είναι συγκρατημένος, ευγενικός, συμπονετικός, υπεύθυνος και ευσυνείδητος. Δεν θα υπήρχε κοινωνική τραγωδία του ανθρώπινου ζώου, αν αυτός ο επιφανειακός φλοιός της ύπαρξης βρισκόταν σε άμεση επαφή με το βαθύ φυσικό πυρήνα. Μα η τραγωδία είναι ακριβώς ότι δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο: ο επιφανειακός φλοιός της κοινωνικής συνεργασίας δεν εφάπτεται με τον βαθύ βιολογικό πυρήνα του προσώπου· στηρίζεται πάνω σ’ ένα δεύτερο, διάμεσο στρώμα του χαρακτήρα, που απαρτίζεται από άγριες, σαδιστικές, λάγνες, αρπακτικές και ζηλόφθονες ορέξεις. Είναι το φροϋδικό «ασυνείδητο» ή τα «απωθημένα», δηλαδή, στη γλώσσα της γενετήσιας οικονομίας: το σύνολο απ’ όλες τις ονομαζόμενες «δευτερογενείς ορμές».
Η οργονική βιοφυσική κατόρθωσε να μας δείξει, ότι το φροϋδικό ασυνείδητο, το αντικοινωνικά στοιχείο μέσα στον άνθρωπο γεννιέται από την καταπίεση των αρχέγονων βιολογικών όρμων. Αν μέσα από το διάμεσο στρώμα της διαστροφής κατορθώσει κανείς να φτάσει στο βιολογικό θεμέλιο του ανθρώπινου ζώου, τότε ανακαλύπτει κατά κανόνα το τρίτο και βαθύτερο στρώμα, που τ’ ονομάζουμε «βιολογικό πυρήνα». Εκεί στα μύχιά του ο άνθρωπος είναι, κάτω από ευνοϊκές κοινωνικές συνθήκες, ένα τίμιο, εργατικό και συνεργατικό ζώο, που ξέρει ν’ αγαπά, αλλά και να μισεί, όταν υπάρχει βάσιμος λόγος. Μόνο που δεν μπορούμε σε καμιά περίπτωση χαρακτηραναλυτικής θεραπείας, να φτάσουμε σήμερα σ’ εκείνο το βαθύτατο και ελπιδοφόρο στρώμα, αν δεν παραμερίσουμε πρώτα τη νόθα ψευτοκοινωνική επιφάνεια. Όταν όμως πέσει το προσωπείο της καλλιέργειας, δεν παρουσιάζεται απευθείας η φυσική κοινωνικότητα, αλλά μόνο η διαστρεβλωμένη σαδιστική πλευρά του χαρακτήρα.
Η ολέθρια τούτη διάρθρωση φταίει για το γεγονός, ότι κάθε φυσική κοινωνική η ερωτική παρόρμηση, που μέσ’ από το βιολογικό πυρήνα, θέλει να εκφραστεί ενεργά, πρέπει να διαπεράσει πρώτα το στρώμα των δευτερογενών διαστρεβλωμένων ορμών και εκεί ακριβώς ξεστρατίζει. Το παραστράτημα αυτό μεταβάλλει τον αρχικά κοινωνικό χαρακτήρα των φυσικών ορμών, τον διαστρέφει, προκαλώντας έτσι αναγκαστικά την αναστολή κάθε γνήσιας ζωτικής εκδήλωσης.
Ας μεταφέρουμε τώρα την ανθρώπινη δομή μας στο κοινωνικό και πολιτικό πεδίο.
Εύκολα καταλαβαίνουμε, ότι οι διάφορες πολιτικές και ιδεολογικές ομάδες της ανθρώπινης κοινωνίας αντιστοιχούν στα διάφορα στρώματα της ανθρώπινης χαρακτηροδομής. Φυσικά, δεν κάνουμε το λάθος της ιδεαλιστικής φιλοσοφίας, να υποθέσουμε, πως η ανθρώπινη αυτή δομή είναι δοσμένη από καταβολής και θα παραμείνει ανάλλαχτη για πάντα! Οι κοινωνικές περιστάσεις και μεταβολές διαμορφώνουν σε χαρακτηροδομή τις αρχέγονες βιολογικές αξιώσεις του ανθρώπου και κατόπιν η χαρακτηροδομή αναπαράγει με τη μορφή των ιδεολογιών την κοινωνική δομή της κοινωνίας.
Ο βιολογικός πυρήνας του ανθρώπου, ωστόσο, έχει μείνει χωρίς κοινωνική εκπροσώπηση, αφότου διαλύθηκε η αρχέγονη εργοδημοκρατική οργάνωση. Η «ατόφια» και «υψηλή» φύση του ανθρώπου, εκείνη που τον συνδέει με τον κόσμο του, μόνο στη μεγάλη τέχνη έχει βρει τη γνήσιά της έκφραση, Ιδίως στη μουσική και τη ζωγραφική. Αλλ’ ως τώρα δεν έχει επηρεάσει ουσιαστικά τη διαμόρφωση της ανθρώπινης κοινωνίας, αν με τον όρο «κοινωνία» δεν εννοούμε απλώς την καλλιέργεια, τον πολιτισμό μιας μικρής και πλούσιας ομάδας, αλλά την κοινότητα όλων των ανθρώπων.
Στα ηθικά και κοινωνικά ιδανικά του φιλελευθερισμού ξαναβρίσκουμε τ’ αντιπροσωπευτικά γνωρίσματα του επιφανειακού φλοιού της χαρακτηροδομής, την αυτοκυριαρχία και την ανοχή. Έκδηλος σκοπός της ηθικής του φιλελευθερισμού αυτού είναι να καταπνίξει «το θηρίο μέσα στον άνθρωπο», εκείνο το διάμεσο στρώμα των «δευτερογενών ορμών», το φροϋδικό «ασυνείδητο». Η φυσική κοινωνικότητα του βαθύτατου τρίτου στρώματος, του πυρήνα, είναι άγνωστη στον φιλελεύθερο. Οικτίρει, και καταπολεμάει τη διαστροφή τού ανθρώπινου χαρακτήρα με ηθικούς κανόνες· όμως οι κοινωνικές καταστροφές του 20ού αιώνα μάς διδάξαν ότι η τακτική αυτή δε μας οδήγησε πουθενά.
Κάθε γνήσια επανάσταση, κάθε γνήσια τέχνη και επιστήμη κατάγεται από τον φυσικό βιολογικό πυρήνα του ανθρώπου. Όμως, ούτε ο γνήσιος επαναστάτης, ούτε ο καλλιτέχνης, ούτε ο επιστήμονας έχε ως τώρα κερδίσει, οδηγήσει μάζες, η κι αν οδήγησε, δεν κατόρθωσε να τις συγκροτήσει στην περιοχή των ζωτικών τους συμφερόντων.
Αλλιώς, κι αντίθετα από το φιλελευθερισμό και τη γνήσια επανάσταση, εκδηλώνεται ο φασισμός. Εκφράζει στην ουσία του, όχι βέβαια τον επιφανειακό φλοιό, ούτε τον εσώτατο πυρήνα, αλλά κυρίως εκείνο το διάμεσο στρώμα του χαρακτήρα, όπου θρασεύουν οι «δευτερογενείς ορμές».
Την εποχή που έγραψα τούτο το βιβλίο, ο φασισμός θεωρούνταν γενικά «ένα πολιτικό κόμμα», που όπως και οι άλλες «κοινωνικές ομάδες» εκπροσωπούσε οργανωμένα μια «πολιτική ιδέα». Σύμφωνα μ’ αυτή τη θεωρία «το φασιστικό κόμμα έφερε το φασισμό με τη βία η με “πολιτικούς ελιγμούς”».
Αντίθετα, η ιατρική μου πείρα που αντλούσα από τη συναναστροφή μου με ανθρώπους από διάφορες φυλές, θρησκείες, στρώματα, έθνη κ.λπ., με είχε διδάξει ότι ο φασισμός είναι η πολιτικά οργανωμένη έκφραση της μέσης ανθρώπινης χαρακτηροδομής, η οποία δε συνδέεται με ορισμένες φυλές η έθνη, ούτε με ορισμένα κόμματα, αλλ’ είναι γενική και διεθνική. Μ’ αυτή τη χαρακτηρολογική έννοια, ο «φασισμός» είναι η τυπική συναισθηματική συμπεριφορά του καταπιεσμένου ανθρώπου της αυταρχικής κοινωνίας μας με το μηχανικό πολιτισμό της και τη μηχανοκρατική-μυστικιστική βιοθεωρία της.
Ο μηχανοκρατικά μυστικιστικός χαρακτήρας του ανθρώπου της εποχής μας δημιουργεί τα φασιστικά κόμματα κι όχι αντίστροφα.
Μια λάθος πολιτική αντίληψη είχε δημιουργήσει την εντύπωση, που επικρατεί ακόμη και σήμερα, ότι ο φασισμός είναι ιδιαίτερο εθνικό γνώρισμα των Γερμανών και των Ιαπώνων. Από την αρχική αυτή εσφαλμένη αντίληψη πηγάζουν όλες οι άλλες λανθασμένες ερμηνείες.
Καταστροφική σκέψη κάθε γνήσιας προσπάθειας για ελευθερία είναι ότι ο φασισμός ήταν και εξακολουθεί να θεωρείται η δικτατορία μιας μικρής αντιδραστικής κλίκας. Η πεισματική εμμονή σε αυτή την πλάνη πρέπει ν’ αποδοθεί στον φόβο να παραδεχτούμε την αλήθεια: ο φασισμός είναι διεθνές φαινόμενο, που εμποτίζει σύμπασες τις κοινωνικές ομάδες όλωντων εθνών. Το συμπέρασμα αυτό βρίσκεται σε απόλυτη συμφωνία με τα παγκόσμια γεγονότα των τελευταίων δεκαπέντε ετών.
Οι χαρακτηραναλυτικές μου εμπειρίες με έχουν πείσει, ότι δεν υπάρχει σήμερα ζωντανός άνθρωπος που να μη «φέρει» στη δομή του τα στίγματα του φασιστικού «αισθάνεσθαι» και «σκέπτεσθαι». Ο φασισμός ως πολιτική κίνηση διαφέρει από άλλα πολιτικά κόμματα κατά τούτο: ότι τον υποστηρίζουν και τον εκπροσωπούν ανθρώπινες μάζες.
Έχω ακέραιη την επίγνωση της ευθύνης μου γι’ αυτόν μου τον ισχυρισμό. Θα ευχόμουν, για το καλό τούτου του σπαραγμένου κόσμου, οι ταλαιπωρημένες μάζες να είχαν συνειδητοποιήσει εξίσου καθαρά την ευθύνη τους για το φασισμό.
Θα πρέπει να διαχωρίσουμε τη συνηθισμένη στρατοκρατία από τον φασισμό. Η Γερμανία του Γουλιέλμου ήταν στρατοκρατούμενη, αλλ’ όχι φασιστική.
Επειδή ο φασισμός εμφανίζεται παντού και πάντοτε σαν κίνημα στηριζόμενο σε ανθρώπινες μάζες, παρουσιάζει όλα τα γνωρίσματα και τις αντιφάσεις της χαρακτηροδομής του αγελαίου ανθρώπου: δεν είναι ο φασισμός, όπως πιστεύεται γενικά, ένα καθαρά αντιδραστικό κίνημα, αλλά ένα αμάλγαμα από επαναστατικές συγκινήσεις και αντιδραστικές κοινωνικές ιδέες.
Αν με τον όρο επανάσταση εννοούμε την έλλογη εξέγερση μπρος σε αφόρητες συνθήκες μέσα στους κόλπους της κοινωνίας, την έλλογη βούληση «να φτάσουμε στη ρίζα των πραγμάτων» (η λέξη «ριζοσπαστικός» προέρχεται από τη λέξη «ρίζα») και να τα διορθώσουμε, τότε ο φασισμός δεν είναι ποτέ επαναστατικός. Μπορεί βέβαια να παρουσιάζεται με το προσωπείο επαναστατικών συγκινήσεων. Αλλά δε θα ονομάσουμε επαναστάτη τον γιατρό που αντιμετωπίζει μια αρρώστια με υπεροπτικές βρισιές, αλλ’ εκείνον που ερευνά ήσυχα, θαρραλέα και ευσυνείδητα τα αίτια της αρρώστιας και τα πολεμά. Η φασιστική επαναστατικότητα προβάλλει πάντοτε εκεί που μια επαναστατική συγκίνηση ξεστρατίζει από φόβο μπρος στην αλήθεια και καταντά φαντασιοπληξία.
Ο φασισμός είναι στην καθαρή μορφή του το άθροισμα απ’ όλες τις παράλογες αντιδράσεις του μέσου ανθρώπινου χαρακτήρα. Στον στενοκέφαλο κοινωνιολόγο, που δεν έχει το θάρρος ν’ αναγνωρίσει τον σπουδαίο ρόλο που έχει διαδραματίσει το παράλογο στοιχείο στην ιστορία της ανθρωπότητας, η φασιστική φυλετική θεωρία φαίνεται απλώς σαν ιμπεριαλιστικό συμφέρον ή, με ηπιότερη λέξη, σαν «προκατάληψη». Το ίδιο και στον ανεύθυνο αερολόγο πολιτικό. Η εξαλλοσύνη και η πλατιά διάδοση αυτών των «φυλετικών προκαταλήψεων» φανερώνει την καταγωγή τους από το παράλογο τμήμα του ανθρώπινου χαρακτήρα. Η φυλετική θεωρία δεν είναι δημιούργημα του φασισμού. Αντίστροφα: ο φασισμός είναι δημιούργημα του φυλετικού μίσους, και η πολιτικά οργανωμένη έκφρασή του. Συνακόλουθα, υπάρχει ένας γερμανικός, ιταλικός, ισπανικός, αγγλοσαξονικός, ιουδαϊκός και αραβικός φασισμός. Η φυλετική ιδεολογία είναι μια γνήσια βιοπαθητική χαρακτηρολογική έκφραση τον οργασμικά ανίκανου ανθρώπου.
Ο σαδιστικά διεστραμμένο χαρακτήρας της φυλετικής ιδεολογίας προδίδεται και από τη θέση που παίρνει απέναντι στη θρησκεία. Ο φασισμός υποτίθεται πως αποτελεί επιστροφή στην ειδωλολατρία και θανάσιμος εχθρός της θρησκείας. Κάθε άλλο! Αντίθετα μάλιστα, ο φασισμός είναι η ακραία έκφραση του θρησκευτικού μυστικισμού. Γι’ αυτό και εμφανίζεται με ασυνήθιστη κοινωνική μορφή. Ο φασισμός στηρίζει τη θρησκευτικότητα εκείνη που κατάγεται από τη σεξουαλική διαστροφή και μετατρέπει τον μαζοχιστικό χαρακτήρα της παλιάς πατριαρχικής θρησκείας του πάθους σε σαδιστική θρησκεία. Με λίγα λόγια μεταθέτει τη θρησκεία από το «επέκεινα» της φιλοσοφίας του πάθους στο «εγκόσμιο» της σαδιστικής σφαγής.
Η φασιστική νοοτροπία είναι η νοοτροπία του «Ανθρωπάκου», που σκλαβωμένος λαχταράει την εξουσία ενώ ταυτόχρονα επαναστατεί. Δεν είναι τυχαίο ότι όλοι οι φασιστές δικτάτορες προέρχονται από το αντιδραστικό στρώμα του ανθρωπάκου. Ο μεγαλοβιομήχανος και ο φεουδάρχης στρατοκράτης εκμεταλλεύονται για τούς δικούς τους σκοπούς αυτό το κοινωνικό δεδομένο, αφού έχει εξελιχθεί στον χώρο της καθολικής καταπίεσης των ορμών της ζωής. Με τη μορφή του φασισμού, ο μηχανιστικός, αυταρχικός πολιτισμός δρέπει από τον καταπιεσμένο ανθρωπάκο όλα όσα έχει σπείρει στο πέρασμα των αιώνων στις μάζες των υποδουλωμένων ανθρώπων ως μυστικισμό, στρατοκρατία και αυτοματισμό. Ο ανθρωπάκος αυτός έχει μελετήσει πολύ καλά το φέρσιμο του «μεγάλου ανδρός» και το αναπαράγει με παραμορφωμένο και αλλόκοτο τρόπο. Ο φασίστας είναι ο επιλοχίας της γιγάντιας στρατιάς του βαρύτατα αρρωστημένου βιομηχανικού μας πολιτισμού. Η πομπώδης παράσταση της υψηλής πολιτικής δεν παίζεται ατιμωρητί μπροστά στον ανθρωπάκο: ο μικρός επιλοχίας έχει ξεπεράσει σ’ όλα τα καμώματα τον ιμπεριαλιστή στρατηγό: στα εμβατήρια, στο βηματισμό της χήνας, στις διαταγές και την υπακοή, στον θανάσιμο φόβο μπρος στις ιδέες· στη διπλωματία, τη στρατηγική και τακτική· στις στολές και τις παρελάσεις· στις παρασημοφορίες και «τιμητικές διακρίσεις». Ο Κάιζερ Γουλιέλμος φαίνεται τιποτένιος αν τον παραβάλεις με τον Χίτλερ, τον πειναλέο γιο του δημόσιου υπάλληλου. Όταν ένας «προλετάριος» στρατηγός κρεμάει στο στήθος του ζερβόδεξα κι απ’ το λαρύγγι ως τον αφαλό όλα τα παράσημα του κόσμου, έχουμε μπρος μας το ζωντανό παράδειγμα του ανθρωπάκου, που δεν εννοεί να φανεί «κατώτερος» από το «γνήσιο» μεγάλο στρατηγό.
Πρέπει να έχει μελετήσει κανείς εξονυχιστικά και διεξοδικά τον χαρακτήρα του καταπιεσμένου ανθρωπάκου, να έχει δει πώς συμβαίνουν τα πράγματα πίσω από την πρόσοψη, για να καταλάβει πάνω σε ποιες δυνάμεις στηρίζεται ο φασισμός.
Όταν η αγέλη των κακοπαθημένων ανθρώπινων ζώων ξεσηκώθηκε εναντίον του κίβδηλου φιλελευθερισμού με τις κούφιες του ευγένειες (δεν εννοώ τον γνήσιο φιλελευθερισμό και τη γνήσια ανοχή) τότε φανερώθηκε το στρώμα του χαρακτήρα όπου φωλιάζουν οι δευτερογενείς ορμές.
Δεν μπορούμε να εξουδετερώσουμε τον αφηνιασμένο φασίστα αν από πολιτική καιροσκοπία ψάχνουμε να τον βρούμε μόνο μέσα στο Γερμανό η τον Ιταλό, κι όχι επίσης μέσα στον Αμερικανό και τον Κινέζο· αν δεν τον αναζητήσουμε μέσα στον ίδιο τον εαυτό μας· αν δε γνωρίζουμε τους κοινωνικούς θεσμούς που τον εκκολάπτουν καθημερινά.
Μπορούμε να χτυπήσουμε αποτελεσματικά τον φασισμό μονάχα όταν τον αντιμετωπίζουμε αντικειμενικά και πρακτικά με καλοθεμελιωμένη γνώση των διεργασιών της ζωής. Κανείς δεν μπορεί να τον φτάσει στην πολιτικολογία, στους διπλωματικούς ελιγμούς και τις παρελάσεις. Όμως για τα πρακτικά προβλήματα της ζωής δεν έχει να δώσει απάντηση καμιά, επειδή τα βλέπει όλα μέσα από τον καθρέφτη της ιδεολογίας ή με το σχήμα της εθνικής στολής.
Όταν ακούμε κάποιο φασίστα, οποιασδήποτε απόχρωσης, να βγάζει κήρυγμα για την «τιμή του έθνους» (αντί για την τιμή του ανθρώπου), για τη «σωτηρία της άγιας οικογένειας και της φυλής» (αντί της κοινωνίας και της εργαζόμενης ανθρωπότητας)· όταν φουσκώνει και κορδώνεται και ο λόγος του είναι γεμάτος συνθήματα, τότε ήρεμα και απλά ας τον ρωτήσουμε δημοσίως:
«Τι κάνεις στην πράξη για να ταΐσεις το έθνος, χωρίς να δολοφονήσεις άλλα έθνη; Τι κάνεις ως γιατρός για να καταπολεμήσεις τις χρόνιες αρρώστιες, τι ως παιδαγωγός για να μεγαλώσεις τη χαρά που νιώθουν τα παιδιά για τη ζωή, τι ως οικονομολόγος για να εξαλείψεις τη φτώχεια, τι ως κοινωνικός λειτουργός για ν’ ανακουφίσεις την κούραση των πολύτεκνων μητέρων, τι ως αρχιτέκτονας για να βελτιώσεις την υγιεινή της κατοικίας; Και μη φλυαρείς τώρα, αλλά δώσε μας μια συγκεκριμένη πρακτική απάντηση, ειδάλλως κλείσε το στόμα σου!»
Από το προηγούμενο προκύπτει ότι ο διεθνής φασισμός δεν θα ηττηθεί ποτέ με πολιτικούς ελιγμούς. Θα υποκύψει μόνο στην παγκόσμια φυσική οργάνωση της εργασίας, της αγάπης και της γνώσης.
Στην κοινωνία μας, η εργασία, η αγάπη και η γνώση δε διαθέτουν ακόμα τη δύναμη να ορίσουν τη ζωή και την ανθρώπινη ύπαρξη. Τούτες οι μεγάλες δυνάμεις της θετικής αρχής της ζωής δεν συνειδητοποιούν τη ρώμη τους, την αναντικατάστατη και τεράστια σημασία τους για την υπόσταση της κοινωνίας. Γι’ αυτό βρίσκεται η ανθρώπινη κοινωνία σήμερα, ένα χρόνο μετά τη στρατιωτική ήττα του κομματικού φασισμού, πιο κοντά στο χείλος του γκρεμού. Η πτώση του πολιτισμού μας θα είναι αναπότρεπτη, αν όσοι εργάζονται, οι φυσικοί επιστήμονες όλων των ζωντανών (όχι των πεθαμένων) κλάδων της γνώσης, όλοι εκείνοι που δίνουν και παίρνουν φυσική αγάπη, δεν μπορέσουν να συνειδητοποιήσουν αρκετά γρήγορα την τεράστια ευθύνη τους.
Η ορμή της ζωής μπορεί να υπάρξει χωρίς τον φασισμό, ο φασισμός όμως δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς την ορμή της ζωής. Είναι ο βρικόλακας, που ρουφά το αίμα της ζωής, η δολοφονική παρόρμηση που ξεχύνεται αχαλίνωτη, όταν η αγάπη ζητάει ικανοποίηση την άνοιξη.
Όποιος ξέρει τις λειτουργίες της ζωής μέσα στο ζώο, στο νιογέννητο βρέφος, αυτός που ξέρει το νόημα της αφοσίωσης στην εργασία, είτε μηχανικός είναι αυτός, είτε ερευνητής είτε καλλιτέχνης, αυτός ξέρει. Έχει πάψει πια να σκέφτεται με τις έννοιες που σπείρανε στον κόσμο μας τα κομματικά πολιτικά συστήματα. Η ορμή της ζωής δεν μπορεί «ν’ αρπάξει βίαια την εξουσία», γιατί δε θα ήξερε τι να την κάνει την εξουσία. Αυτό το συμπέρασμα σημαίνει μήπως ότι η ορμή της ζωής θα μείνει για πάντα έκθετη, παραδομένη στον πολιτικό γκανγκστερισμό, πάντοτε το καρτερικό θύμα του, ότι ο καιροσκόπος πολιτικός θα ρουφάει πάντοτε το αίμα της; Ένα τέτοιο συμπέρασμα θα ήταν λαθεμένο.
Ως γιατρός, χρέος έχω να θεραπεύω αρρώστιες. Ως ερευνητής, ν’ αποκαλύπτω άγνωστες σχέσεις στη φύση. Αν τώρα ερχόταν ένας φαφλατάς πολιτικός για να με αναγκάσει να παρατήσω τους αρρώστους μου και να αφήσω κατά μέρος το μικροσκόπιό μου, δεν θα επέτρεπα στον εαυτό μου να αλλάξει δρόμο. Θα τον πετούσα έξω από την πόρτα, αν δεν έφευγε δηλαδή από μόνος του. Η χρήση βίας για να προστατεύσω τη δουλειά μου από τους παρείσακτους δεν εξαρτάται από μένα ή από τη δουλειά μου, αλλ’ από τον βαθμό της αναίδειας του παρείσακτου. Ας υποθέσουμε, λοιπόν, ότι όλοι όσοι εργάζονται για το καλό της ζωής μπορούν ν’ αναγνωρίσουν εγκαίρως τον πολιτικό φαφλατά. Θα κάναν ακριβώς ό,τι και εγώ. Ίσως σ’ αυτό το απλουστευμένο παράδειγμα να υπάρχει ένα είδος απάντηση στο ρώτημα πώς θ’ αμυνθεί αργά η γρήγορα η ορμή για ζωή εναντίον όσων την ενοχλούν και την καταστρέφουν.
[…]
Σήμερα έχει πια γίνει σ’ όλους φανερό πως ο φασισμός δεν είναι έργο ενός Χίτλερ ή Μουσολίνι, αλλά αποτελεί έκφραση της παράλογης δομής του αγελαίου ανθρώπου. Βλέπουμε καθαρότερα σήμερα, παρ’ ό,τι πριν από δέκα χρόνια, πως η φυλετική θεωρία είναι βιολογικός μυστικισμός. Σήμερα είμαστε περισσότερο προετοιμασμένοι να καταλάβουμε τον οργασμικό πόθο του ανθρώπου και γενικά ο κόσμος έχει αρχίσει να διαισθάνεται ότι ο φασιστικός μυστικισμός είναι μια διεστραμμένη λαχτάρα για οργασμό, η οποία περιορίζεται από μυστικιστικές διαστρεβλώσεις και αναστολές της φυσικής σεξουαλικότητας. Οι απόψεις της σεξουαλικής οικονομίας για τον φασισμό ισχύουν πιο πολύ σήμερα, παρά πριν από δέκα χρόνια. Αντίθετα, οι μαρξιστικές κομματικές αντιλήψεις που χρησιμοποιούνται στο βιβλίο [Η μαζική ψυχολογία του φασισμού] έπρεπε να διαγραφούν εντελώς και να αντικατασταθούν από νέες.
(απόσπασμα από τον πρόλογο του βιβλίου)
ΜΑΙΝΕ, Αύγουστος 1942,
Βίλχελμ Ράιχ
Κατεβάστε εδώ ολόκληρο το βιβλίο
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου